Wyjątkowo trafną wizję przedstawił też Stanisław Lem w swoim „Powrocie z gwiazd” z 1961 roku: „Książki to były kryształki z utrwaloną treścią. Czytać można je było za pomocą optonu. Był nawet podobny do książki, ale o jednej, jedynej stronicy między okładkami. Za dotknięciem pojawiały się na niej kolejne karty tekstu”.
Wizje futurologów ziściły się w 1998 roku, gdy na rynek wszedł Rocket eBook, pierwszy komercyjnie produkowany czytnik. Jednak prawdziwym przełomem było wypuszczenie przez Amazon w 2007 roku Kindla, najpopularniejszej do dziś marki czytników na świecie. Pierwszego dnia zapasy magazynowe wyprzedały się w niespełna sześć godzin.
fot. Adobe Stock
Foto: sukces.rp.pl
W Polsce czytniki zaczęły pojawiać się około 10 lat temu. – Początkowo traktowałem je jak gadżety dla ludzi, którzy nie mają co zrobić z pieniędzmi. Po co kupować urządzenie tylko do czytania, skoro są komputery, a popularność zdobywają właśnie tablety? – wspomina Robert Drózd, autor Świata Czytników, największego polskiego serwisu o książkach elektronicznych. – Zrewidowałem swoją opinię na temat czytników, gdy po raz pierwszy zobaczyłem takie urządzenie w rękach innego użytkownika – dodaje.
Z czasem czytniki zaczęły stopniowo zdobywać rynek, a wielu czytelników nie wyobraża sobie bez nich życia. Jednak trudno mówić o prawdziwej ekspansji. E-booki to dziś około 5 proc. całego rynku książki.
Powodem ograniczenia wcale nie są wcale ceny e-booków. Często powtarza się, że książki elektroniczne są drogie i niewiele odstają od książek papierowych, jednak w rzeczywistości jest to mit. – W Polsce mamy jeden z najciekawszych rynków e-booków na świecie. W USA, Niemczech czy Wielkiej Brytanii jest kilku dużych graczy, którzy przywiązują czytelników do swoich czytników i nie interesuje ich obniżanie cen – tłumaczy Robert Drózd. – Tymczasem w Polsce nie ma zabezpieczeń cyfrowych, przypisujących konkretną markę urządzenia do jednej księgarni. W efekcie mamy kilkanaście e-bookowych księgarń, które ostro konkurują. Niemal każdą nowo wydaną książkę zawsze gdzieś znajdziemy w promocji – wyjaśnia.
Co więc nie zagrało? Zdaniem Roberta Drózda po prostu nikomu nigdy nie zależało na tym, by promować e-booki. – Wydawcy do tej pory nie byli tym zainteresowani z uwagi na wysoki VAT, a w przypadku bibliotek czy instytucji kultury oznaczałoby to dodatkowe koszty. A same księgarnie e-booków, choć często są powiązane kapitałowo z dużymi koncernami, nie mają aż takiej siły przebicia – wylicza.
Zresztą podobnie jest na Zachodzie, gdzie odsetek książek czytanych jako e-booki jest niewiele wyższy niż w Polsce. Tam też e-czytania specjalnie się nie wspiera. Bo czy któremuś europejskiemu rządowi zależałoby na naganianiu klientów do mającego złego sławę Amazona, hegemona na rynku ebooków?
