Architektoniczny Nobel dla przeciwników wyburzania budynków

Tegoroczną nagrodę Pritzkera otrzymali Jean-Phillipe Vassal i Anne Lacaton, znani ze swoich projektów budownictwa socjalnego i swoistego „architektonicznego recyklingu”.

Publikacja: 17.03.2021 10:49

Architektoniczny Nobel dla przeciwników wyburzania budynków

Foto: Jean-Pierre Dalbéra/ Wikimedia Commons

„Nigdy nie burzyć, nie usuwać – zawsze dodawać, przekształcać, wykorzystać ponownie” – to hasło Jeana-Phillipe’a Vassala i Anne Lacaton, tegorocznych laureatów nagrody Pritzkera, uznawanej za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie architektury. Nagroda dla francuskiego duetu odzwierciedla najbardziej pożądane i istotne tendencje we współczesnej architekturze: tegoroczni zwycięzcy zostali nagrodzeni za projekty zrównoważone pod względem ekologicznym, tanie i demokratyczne, najczęściej skupione na funkcjonalnym budownictwie wielorodzinnym.

Czytaj też: Robert Konieczny z biura architektonicznego KWK Promes: „Zieleń w mieście jest święta” 

Dyrektorzy studia Lacaton & Vassal tuż po rozpoczęciu praktyki w 1987 roku przenieśli się do stolicy Nigru, Niamey, gdzie pracowali nad pierwszymi realizacjami budownictwa socjalnego z wykorzystaniem zrównoważonych, lokalnie pozyskanych materiałów. Po powrocie do Paryża para zrealizowała szereg cenionych projektów mieszkań socjalnych, które – jak czytamy w uzasadnieniu jury Pritzkera – „zaproponowali nie tylko podejście będące odnowieniem dziedzictwa modernizmu, ale też będące poprawioną definicją zawodu architekta”.

„Modernistyczne nadzieje i marzenia o polepszeniu życia wielu ludzi ożywają dzięki ich pracy, która jest odpowiedzią na klimatyczne i ekologiczne zagrożenia naszych czasów, a także na pilne potrzeby społeczne, zwłaszcza w dziedzinie budownictwa miejskiego” – uzasadnia jury.

Do najgłośniejszych realizacji studia należy projekt renowacji trzech powojennych bloków mieszkalnych na osiedlu Grand Parc w Bordeaux. Transformacja ponad 500 mieszkań zakładała, że przy każdym z nich zostanie zaadaptowana dodatkowa przestrzeń na niewielki ogród zimowy lub otwarty balkon, oddzielony od mieszkania dużymi, oszklonymi drzwiami przesuwnymi zamiast niewielkich okien. Wykorzystanie prefabrykowanych modułów pozwoliło wykonać remont każdego mieszkania w okresie ok. dwóch tygodni. W 2019 roku ta realizacja otrzymała prestiżową nagrodę Miesa van der Rohe.

Inne cenione projekty duetu to m.in. renowacja paryskiego wieżowca z lat 60., Tour Bois-le-Pretre nazywanego „Alcatraz” czy projekt bloków w Saint-Nazaire. Oprócz budownictwa socjalnego Lacaton i Vassal znani są z renowacji, rozszerzeń i nadbudowania nowych przestrzeni do już istniejących konstrukcji, jak w przypadku galerii sztuki współczesnej FRAC Nord-Pas de Calais w Dunkierce, wybudowanej na bazie istniejącego wcześniej w tym miejscu warsztatu stoczniowego.

„Transformacja to możliwość robienia więcej i lepiej dzięki temu, co już istnieje” – tłumaczyła Lacaton. „Wyburzenie jest decyzją łatwą i krótkoterminową. Jest to strata wielu rzeczy – energii, materiału, historii. Ponadto ma bardzo negatywny wpływ społeczny. Dla nas wyburzanie jest aktem przemocy ” – dodawała.

„Nigdy nie burzyć, nie usuwać – zawsze dodawać, przekształcać, wykorzystać ponownie” – to hasło Jeana-Phillipe’a Vassala i Anne Lacaton, tegorocznych laureatów nagrody Pritzkera, uznawanej za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie architektury. Nagroda dla francuskiego duetu odzwierciedla najbardziej pożądane i istotne tendencje we współczesnej architekturze: tegoroczni zwycięzcy zostali nagrodzeni za projekty zrównoważone pod względem ekologicznym, tanie i demokratyczne, najczęściej skupione na funkcjonalnym budownictwie wielorodzinnym.

Czytaj też: Robert Konieczny z biura architektonicznego KWK Promes: „Zieleń w mieście jest święta” 
Architektura
Słynny opuszczony hotel w Krakowie ożyje. Wraca restauracja na dachu
Architektura
Nowy projekt twórców CPK: futurystyczne ekomiasto. Pomysłodawcą jest Idris Elba
Architektura
Był symbolem „Mordoru” w Warszawie. Słynny biurowiec zostanie wyburzony
Architektura
Wieżowiec wysoki na dwa kilometry. Nowy projekt twórców koncepcji CPK?
Architektura
Mistrz obiektów użyteczności publicznej. Oto laureat „architektonicznego Nobla”