Chateau Mouton Rothschild, winnica należąca do słynnej rodziny bankierów i finansistów, od zakończenia drugiej wojny światowej co roku zaprasza jednego artystę do wykonania projektu etykiety wina. Lista artystycznych „kolaboracji”, jak moglibyśmy dziś powiedzieć o tym cyklu, obejmuje dziś najsłynniejszych twórców drugiej połowy XX i początku XXI wieku – od Marca Chagalla po Davida Hockneya. Za swoją pracę nie otrzymują oni jednak pieniędzy. Honorarium wypłacane jest w butelkach wina.
Czytaj też: Francis Ford Coppola stworzył wódkę na cześć słynnej Polki
Początki pomysłu na współpracę słynnej winnicy w regionie Bordeaux z wybitnymi artystami wiążą się z działalnością barona Philippe’a de Rothschild, który w latach 20. XX wieku poprosił o możliwość zajęcia się winnicą zakupioną przez ojca. Dwudziestoletni spadkobierca, który oprócz winiarskiej pasji zajmował się także prowadzeniem teatru czy startami w wyścigach samochodowych, podniósł rangę miejsca i już w 1924 roku zaprosił pierwszego artystę do zaprojektowania etykiety – był to Jean Carlu, student architektury, który jako 18-latek stracił rękę w wypadku. Beaumarchais de Rothschild, wnuk barona, zarządzający dziś firmą, uważa, że przerwa w tworzeniu etykiet, która nastąpiła po tym debiucie, wiązała się z tym, że projekt był zbyt odważny jak na ówczesne czasy.
Do pomysłu Philippe de Rothschild wrócił tuż po wojnie, a pierwsza etykieta, przygotowana przez rysownika Philippe Juliana dla win z rocznika 1945 – pierwszego po wyzwoleniu Francji – stała się niemal tak samo legendarna jak sam rocznik, uznawany do dzisiaj za jedno z najlepszych win w historii. W kolejnych 10 latach za etykiety odpowiadali głównie artyści zaprzyjaźnieni z baronem (tacy jak Jean Cocteau czy Leonor Fini), ale w 1955 roku sława win była już tak duża, że artyści sami zaczęli zgłaszać się do pracy nad etykietą. Nowy etap w dziejach współpracy otworzył Georges Braque, jeden z twórców fowizmu i kubizmu, przyjaciel Pabla Picassa.
Dziś Rothschildowie decydują o wyborze kolejnego artysty w trakcie rodzinnych rozmów, a kluczowym argumentem za wyborem jest powszechna rozpoznawalność twórcy. W XXI wieku etykiety przygotowali między innymi Gerhard Richter, Jeff Koons, Lucian Freud czy Anish Kapoor – sama śmietanka współczesnych „blue chips”, co potwierdza, że prestiż wynikający ze współpracy dotyczy obu stron. W lutym 2021 roku projekt etykiety dla rocznika 2018 zaprezentował Xu Bing – chiński artysta, znany z prac stanowiących refleksję nad językiem, alfabetem i tekstem. Wcześniejsze projekty można obejrzeć na stronie winnicy.
