Wino wegańskie: skąd bierze się jego popularność?

Wino wegańskie pojawiło się na polskim rynku kilka lat temu. Taka odpowiedź producentów i dystrybutorów na coraz popularniejszy weganizm była kwestią czasu. Coraz bardziej świadomie wybieramy to, co ląduje na naszym talerzu – i w kieliszku. O ile rzadko mamy wątpliwości, czy nasz posiłek jest wegański lub wegetariański, to w kwestii win ta wiedza bywa niepełna.

Wino wegańskie: czym różni się od pozostałych?

Zacznijmy od początku, czyli od fermentacji i drożdży, które są niezbędne do jej rozpoczęcia. Być może wielu zszokuje fakt, że drożdże winiarskie hoduje się czasem na… wołowej pożywce. A to przecież dopiero początek. 

Lista substancji pochodzenia zwierzęcego znacznie się wydłuża na etapie filtrowania i klarowania wina. Jedną z tych substancji jest popularna żelatyna uzyskiwana ze ścięgien, skóry, rogów, kopyt, organów wewnętrznych i innych tkanek krów, koni, świń czy drobiu. Zawarty w żelatynie kolagen wyłapuje niepożądane cząsteczki winnego osadu, sprawiając, że jest bardziej klarowne i biologicznie stabilne.

Czytaj też: Nowy trend: co trzeba wiedzieć o winach pomarańczowych?

W tym samym celu używa się też chityny pozyskiwanej z pancerzyków skorupiaków, a także karuku – kleju zawartego w pęcherzach pławnych ryb. Ale to nie wszystko. Do klarowania wina stosuje się czasem sproszkowaną krew bydlęcą, szpik lub węgiel kostny. Co prawda wszystkie te substancje są dokładnie usuwane, jednak osoby przywiązujące wagę do całego procesu produkcji, raczej nie sięgną po takie wino.

Wino wegańskie i wegetariańskie. Jakie są różnice?

Warto wyjaśnić, czym różnią się wina wegańskie od wegetariańskich. Otóż do produkcji tych ostatnich dopuszcza się użycie substancji pochodzenia zwierzęcego, które powinny być pozyskane bez konieczności uśmiercenia zwierzęcia. Używa się więc białek kurzych jaj lub kazeiny, czyli białka z krowiego mleka. Wszystkie służą do klarowania wina.

Na szczęście istnieją alternatywy dla substancji odzwierzęcych używanych w produkcji win. Winiarze mają do dyspozycji sproszkowane minerały, które absorbują niepożądane cząsteczki. Popularny jest bentonit – glinka pochodzenia wulkanicznego – a także ziemia okrzemkowa, kaolin, żel krzemionkowy czy aktywny węgiel. Niestety, użycie minerałów nie zawsze jest ekologiczne – mieszaninę proszku i osadu winnego trzeba odpowiednio składować i utylizować. Wiele winnic eksperymentuje więc z takimi alternatywami jak gluten z pszenicy, białka roślin strączkowych czy chitosan pozyskiwany z grzybów. Wina klaruje się też gumą arabską, rozmaitymi enzymami, chelatami i innymi substancjami chemicznymi.

Najmniej inwazyjnym sposobem na klarowanie wina jest… pozostawienie go w spokoju. Czas i grawitacja sprawiają, że osad sam opada na dno zbiornika. Może to jednak trwać nawet kilka miesięcy i bywa ryzykowne. Nie wszyscy winiarze mogą sobie pozwolić na produkcję w duchu slow, nie każdemu też zależy na osiągnięciu specyficznych smaków i aromatów, jakich z czasem nabiera wino.

Jak kupować wino wegańskie?

Na szczęście producenci coraz śmielej chwalą się, że ich wina są wegańskie lub wegetariańskie umieszczając na butelce stosowną informację („vegan friendly”, „wino wegańskie”, etc.). Czasem zbyt małą, aby można było ją łatwo zauważyć, ale zawsze lepsze to niż całkowity brak wypisanego składu wina. Jego podanie niestety wciąż nie jest wymagane w Unii Europejskiej. Warto też szukać na etykiecie oznaczeń organizacji, które przyznają certyfikaty produktom wegańskim.

Ciekawostka z Antypodów: prawo w Australii wymaga umieszczenia na butelce informacji o alergenach. Zatem przynajmniej w przypadku win z tego kraju mamy szansę upewnić się, czy w procesie produkcji nie użyto na przykład kazeiny lub białek jaj.

Czy wino wegańskie jest ekologiczne?

Wina odpowiednie dla wegan lub wegetarian są często niefiltrowane i nieklarowane, a także fermentowane na dzikich drożdżach naturalnie występujących na owocach. Substancji, o których pisałam, nie używa się w przypadku wielu win naturalnych i biodynamicznych, niektórych ekologicznych (na przykład tych oznaczonych zielonym europejskim listkiem), a także tych pochodzącyh ze zrównoważonych upraw. Pamiętajmy jednak, że nie jest to zasadą.

Warto postawić na wina niefiltrowane i nieklarowane jeszcze z dwóch powodów. Po pierwsze, pozostawiony w nich osad zawiera korzystne dla zdrowia flawonoidy. To dotyczy zwłaszcza win czerwonych. Po drugie, usuwając osad, pozbywamy się z wina wielu ciekawych smaków i aromatów. A przecież w degustacji to one są najważniejsze!