Mistrz obiektów użyteczności publicznej. Oto laureat „architektonicznego Nobla”

Tegoroczna Nagroda Pritzkera powędrowała do Rikena Yamamoto, japońskiego architekta. „Dla niego budynek pełni funkcje publiczne nawet jeżeli jest to dom prywatny” – podkreślili jurorzy w laudacji.

Publikacja: 05.03.2024 16:30

Centrum sztuki w Yokosuce w Japonii.

Centrum sztuki w Yokosuce w Japonii.

Foto: Tomio Ohashi

Znamy laureata tegorocznej Nagrody Pritzkera, zwanej „architektonicznym Noblem”. W 2024 roku nagroda Pritzkera trafiła w ręce 79-letniego japońskiego architekta Rikena Yamamoto. To już dziewiąty architekt z Japonii, który otrzymał to wyróżnienie.

Riken Yamamoto zdobywcą Nagrody Pritzkera 2024

Działającego od wczesnych lat 70. Rikena Yamamoto uważa się za pioniera budownictwa mieszkalnego w Japonii. Wychowany w domu, w którym znajdowała się jednocześnie apteka prowadzona przez jego matkę, jako architekt najbardziej interesował się rolą granicy między sferą prywatną a publiczną.

Riken Yamamoto.

Riken Yamamoto.

Tom Welsh

Architektura Yamamoto to historia poszukiwań sposobów na to, aby jak najlepiej zagospodarować owe graniczne części domów – zarówno wielo-, jak i jednorodzinnych. Ideą Japończyka było takie zaprojektowanie budynków, aby korzystali z nich nie tylko sami ich mieszkańcy, ale również cała lokalna społeczność.

Czytaj więcej

Projekt Polaków w finale najważniejszej nagrody architektonicznej w Europie

Do Nagrody Pritzkera przylgnęło określenie „architektonicznego Nobla”, jest to bowiem najbardziej prestiżowe wyróżnienie w branży architektonicznej. Co roku honoruje się nią architektów, którzy swoją wieloletnią, konsekwentną działalnością przyczynili się do poprawy warunków życia ludzi, a także wywarli pozytywny wpływ na środowisko.

Jian Wai SOHO w Pekinie.

Jian Wai SOHO w Pekinie.

Riken Yamamoto i Field Shop

„Dla niego budynek pełni funkcje publiczne nawet jeżeli jest prywatny” – czytamy w laudacji jurorów na oficjalnej stronie Nagrody Pritzkera. Tym prospołecznym, demokratycznym podejściem do projektowania Yamamoto zyskał uznanie w środowisku architektów.

Jurorzy Nagrody Pritzkera zdecydowali się uhonorować Japończyka „za budowanie świadomości w zakresie potrzeb społecznych, za kwestionowanie dyscypliny architektury w celu dopasowania każdego rozwiązania do tych potrzeb, a przede wszystkim – za przypominanie, że w architekturze, podobnie jak w demokracji, to osoby tworzą przestrzenie”.

„Dzięki bardzo spójnej jakości jego budynków [Yamamoto] czyni życie ludzi godnym i wzbogaca je – od dzieci po osoby starsze” – dodają jurorzy w swoim uzasadnieniu. Podkreślają oni jednocześnie, że budynki projektu Yamamoto niczego nie narzucają ich użytkownikom, dają im natomiast możliwości kształtowania swojego stylu życia.

Ecoms House w Japonii.

Ecoms House w Japonii.

Shinkenchiku Sha

Do najważniejszych obiektów w Japonii, których autorem jest Riken Yamamoto, należą między innymi willa Yamakawa, osiedle Hotakubo w Kumamoto, budynek straży pożarnej w Hiroszimie, Muzeum Sztuki w Yokosuce, Uniwersytet Przyszłości w Hakotake czy Uniwersytet Prefektury Saitama w Koshigayi. Poza swoją ojczyzną architekt zaprojektował między innymi lotnisko The Circle w Zurychu, osiedle Pangyo w Korei oraz gmach biblioteki publicznej w chińskim Tjanjin i kompleks Jian Wai Soho w Pekinie.

Nagroda Pritzkera: „architektoniczny Nobel”

Doroczna nagrodę Pritzkera od 1979 roku przyznaje The Hyatt Foundation, której twórcami są członkowie słynnej chicagowskiej rodzina Pritzkerów. Należy do nich sieć hoteli Hyatt, Pritzkerowie to zarazem jedna z najbogatszych rodzin w Stanach Zjednoczonych.

Biblioteka w chińskim mieście Tianjin.

Biblioteka w chińskim mieście Tianjin.

Riken Yamamoto & Field Shop

Laureat „architektonicznego Nobla” otrzymuje sto tysięcy dolarów i brązowy medal. W gronie dotychczasowych laureatów znajdują się najwybitniejsi architekci i architektki naszych czasów, między innymi David Chipperfield (ubiegłoroczny laureat), Zaha Hadid, James Stirling, Renzo Piano czy Norman Foster.

Znamy laureata tegorocznej Nagrody Pritzkera, zwanej „architektonicznym Noblem”. W 2024 roku nagroda Pritzkera trafiła w ręce 79-letniego japońskiego architekta Rikena Yamamoto. To już dziewiąty architekt z Japonii, który otrzymał to wyróżnienie.

Riken Yamamoto zdobywcą Nagrody Pritzkera 2024

Pozostało 93% artykułu
Architektura
Apartamentowiec w Moskwie wśród najpiękniejszych domów na świecie. Jest z cegły
Architektura
Śląski kolos zostanie uratowany: metamorfoza zabytkowego szybu kopalni w Bytomiu
Architektura
Koniec słynnej willi na dachu bloku. Rusza rozbiórka najbrzydszego domu w Polsce
Architektura
Paryż szykuje architektoniczną perłę na igrzyska. Była zamknięta przez lata
Architektura
Najmłodszy zabytek w Polsce do rozbiórki. Prywatna kaplica przetrwała 13 lat