Mistrz obiektów użyteczności publicznej. Oto laureat „architektonicznego Nobla”

Tegoroczna Nagroda Pritzkera powędrowała do Rikena Yamamoto, japońskiego architekta. „Dla niego budynek pełni funkcje publiczne nawet jeżeli jest to dom prywatny” – podkreślili jurorzy w laudacji.

Publikacja: 05.03.2024 16:30

Centrum sztuki w Yokosuce w Japonii.

Centrum sztuki w Yokosuce w Japonii.

Foto: Tomio Ohashi

Znamy laureata tegorocznej Nagrody Pritzkera, zwanej „architektonicznym Noblem”. W 2024 roku nagroda Pritzkera trafiła w ręce 79-letniego japońskiego architekta Rikena Yamamoto. To już dziewiąty architekt z Japonii, który otrzymał to wyróżnienie.

Riken Yamamoto zdobywcą Nagrody Pritzkera 2024

Działającego od wczesnych lat 70. Rikena Yamamoto uważa się za pioniera budownictwa mieszkalnego w Japonii. Wychowany w domu, w którym znajdowała się jednocześnie apteka prowadzona przez jego matkę, jako architekt najbardziej interesował się rolą granicy między sferą prywatną a publiczną.

Riken Yamamoto.

Riken Yamamoto.

Foto: Tom Welsh

Architektura Yamamoto to historia poszukiwań sposobów na to, aby jak najlepiej zagospodarować owe graniczne części domów – zarówno wielo-, jak i jednorodzinnych. Ideą Japończyka było takie zaprojektowanie budynków, aby korzystali z nich nie tylko sami ich mieszkańcy, ale również cała lokalna społeczność.

Czytaj więcej

Projekt Polaków w finale najważniejszej nagrody architektonicznej w Europie

Do Nagrody Pritzkera przylgnęło określenie „architektonicznego Nobla”, jest to bowiem najbardziej prestiżowe wyróżnienie w branży architektonicznej. Co roku honoruje się nią architektów, którzy swoją wieloletnią, konsekwentną działalnością przyczynili się do poprawy warunków życia ludzi, a także wywarli pozytywny wpływ na środowisko.

Jian Wai SOHO w Pekinie.

Jian Wai SOHO w Pekinie.

Foto: Riken Yamamoto i Field Shop

„Dla niego budynek pełni funkcje publiczne nawet jeżeli jest prywatny” – czytamy w laudacji jurorów na oficjalnej stronie Nagrody Pritzkera. Tym prospołecznym, demokratycznym podejściem do projektowania Yamamoto zyskał uznanie w środowisku architektów.

Jurorzy Nagrody Pritzkera zdecydowali się uhonorować Japończyka „za budowanie świadomości w zakresie potrzeb społecznych, za kwestionowanie dyscypliny architektury w celu dopasowania każdego rozwiązania do tych potrzeb, a przede wszystkim – za przypominanie, że w architekturze, podobnie jak w demokracji, to osoby tworzą przestrzenie”.

„Dzięki bardzo spójnej jakości jego budynków [Yamamoto] czyni życie ludzi godnym i wzbogaca je – od dzieci po osoby starsze” – dodają jurorzy w swoim uzasadnieniu. Podkreślają oni jednocześnie, że budynki projektu Yamamoto niczego nie narzucają ich użytkownikom, dają im natomiast możliwości kształtowania swojego stylu życia.

Ecoms House w Japonii.

Ecoms House w Japonii.

Foto: Shinkenchiku Sha

Do najważniejszych obiektów w Japonii, których autorem jest Riken Yamamoto, należą między innymi willa Yamakawa, osiedle Hotakubo w Kumamoto, budynek straży pożarnej w Hiroszimie, Muzeum Sztuki w Yokosuce, Uniwersytet Przyszłości w Hakotake czy Uniwersytet Prefektury Saitama w Koshigayi. Poza swoją ojczyzną architekt zaprojektował między innymi lotnisko The Circle w Zurychu, osiedle Pangyo w Korei oraz gmach biblioteki publicznej w chińskim Tjanjin i kompleks Jian Wai Soho w Pekinie.

Nagroda Pritzkera: „architektoniczny Nobel”

Doroczna nagrodę Pritzkera od 1979 roku przyznaje The Hyatt Foundation, której twórcami są członkowie słynnej chicagowskiej rodzina Pritzkerów. Należy do nich sieć hoteli Hyatt, Pritzkerowie to zarazem jedna z najbogatszych rodzin w Stanach Zjednoczonych.

Biblioteka w chińskim mieście Tianjin.

Biblioteka w chińskim mieście Tianjin.

Foto: Riken Yamamoto & Field Shop

Laureat „architektonicznego Nobla” otrzymuje sto tysięcy dolarów i brązowy medal. W gronie dotychczasowych laureatów znajdują się najwybitniejsi architekci i architektki naszych czasów, między innymi David Chipperfield (ubiegłoroczny laureat), Zaha Hadid, James Stirling, Renzo Piano czy Norman Foster.

Znamy laureata tegorocznej Nagrody Pritzkera, zwanej „architektonicznym Noblem”. W 2024 roku nagroda Pritzkera trafiła w ręce 79-letniego japońskiego architekta Rikena Yamamoto. To już dziewiąty architekt z Japonii, który otrzymał to wyróżnienie.

Riken Yamamoto zdobywcą Nagrody Pritzkera 2024

Pozostało jeszcze 93% artykułu
Architektura
Najsłynniejszy na świecie opuszczony wieżowiec zostanie dokończony. Rusza budowa
Architektura
Opuszczony kościół zmieni się w basen. To projekt słynnych architektów
Architektura
Osiedle w Europie zaprojektowane przez AI. To pierwszy taki projekt na świecie
Architektura
Metamorfoza opuszczonego kolosa. To będzie nowa atrakcja turystyczna Barcelony
Architektura
Europejska ikona brutalizmu nie zostanie wyburzona. „Betonowe piekło” do remontu