Niespełnione marzenie Hitlera. Metamorfoza opuszczonego „Kolosa nad Bałtykiem”

Bywa nazywany „Kolosem nad Bałtykiem”. Prora to gigantyczny ośrodek wypoczynkowy na niemieckiej wyspie Rugia. Długi na 4,5 km obiekt wybudowano w czasach III Rzeszy, by gościł niemieckie rodziny odpoczywające nad Bałtykiem. Olbrzymi obiekt, po latach zaniedbania, znów pełni pierwotną funkcję.

Publikacja: 30.09.2023 14:44

Ośrodek w Prorze na wyspie Rugia ma długość 4,5 kilometra.

Ośrodek w Prorze na wyspie Rugia ma długość 4,5 kilometra.

Foto: Ralf Roletschek, CC BY-SA 1.0 FI, Wikimedia Commons

Modernistyczny budynek „Prora” miał służyć jako ośrodek wczasowy dla mieszkańców III Rzeszy. W czasach Hitlera pełna realizacja projektu nie doszła do skutku i obiektu nigdy nie oddano do użytku. Od ponad dekady trwa sukcesywny remont gigantycznego budynku. Z czasem przywrócono mu jego pierwotną funkcję – ośrodek wypoczynkowy „Prora” jest otwarty dla wczasowiczów.

Ośrodek wypoczynkowy „Prora” – wczasy nad Bałtykiem w czasach III Rzeszy

Jak wypoczywaliby nazistowscy urzędnicy i robotnicy, gdyby tylko Adolfowi Hitlerowi udało się ukończyć swój projekt największego ośrodka wczasowego w ówczesnych Niemczech – a prawdopodobnie również na świecie? Przekonać się o tym mogą goście ośrodka „Prora” w miejscowości Binz na wyspie Rugia.

Czytaj więcej

Opuszczone więzienie zmieni się w luksusowy hotel. Cele pełne przepychu

Obiekt od kilkunastu lat sukcesywnie przechodzi gruntowne prace modernizacyjne. Nowoczesne pokoje hotelowe i apartamenty z basenami w niczym jednak nie przypominają niewielkich, skromnych kwater z lat 30., w których brakowało prywatnych łazienek.

Obiekt, który po zjednoczeniu Niemiec przez pewien czas pełnił rolę koszar Bundeswehry, przechodzi m

Obiekt, który po zjednoczeniu Niemiec przez pewien czas pełnił rolę koszar Bundeswehry, przechodzi metamorfozę i ponownie staje się ośrodkiem wypoczynkowym.

Foto: Lappländer, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Ośrodek otwarto w drugiej dekadzie XXI wieku, czyli prawie sto lat po wzniesieniu „Prory”. Obiekt znajduje się w niezwykle malowniczej lokalizacji – nad spokojną zatoką, przy samej plaży o jasnym, drobnym piasku, w otoczeniu zieleni.

Architektura „Prory” to klasyczny przykład modernizmu lat 30.. Składający się z ośmiu identycznych bloków kompleks jest minimalistyczny, z regularnymi układami wysokich okien. W trakcie generalnego remontu bloki otrzymały jednolitą, białą elewację.

Największe wrażenie robi skala „Prory”. Długość ciągnącego się wzdłuż wybrzeża kompleksu wynosi ponad cztery i pół kilometra.

Czytaj więcej

Pałac w Łodzi zmieni się w jeden z najbardziej luksusowych hoteli w Polsce

Obecnie prace modernizacyjne przeszła już większa część obiektu, w ruinie pozostaje już tylko niewielka część bloków. Poszczególne segmenty „Prory” zaadaptowano na hotel i luksusowe apartamentowce. Z budynku korzysta głównie starsze pokolenie Niemców – wynajmują tu pokoje i apartamenty na wakacje, kupują też mieszkania, aby spędzić na urokliwej Rugii emeryturę.

Prora czyli „Kolos nad Bałtykiem”. Największy ośrodek wczasowy III Rzeszy

W czasach Hitlera ośrodek wypoczynkowy nazwano KdF Rügen „Pora” – od organizowanych w III rzeszy niedrogich turnusów wczasowych pod hasłem „Kraft durch Freude” (niem. „siła przez zabawę”). Mieli tu spędzać urlopy nazistowscy urzędnicy i robotnicy i brać udział we wspólnych rozrywkach, oczywiście w duchu nazistowskiej propagandy.

Rok 1937, budowa kolejnego etapu ośrodka KdF na Rugii.

Rok 1937, budowa kolejnego etapu ośrodka KdF na Rugii.

Foto: Bundesarchiv/ CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Autorem projektu kompleksu jest architekt Clemens Klotz, budowniczy wielu nazistowskich budynków mieszkalnych i kulturalnych. Budowę „Prory” nadzorował czołowy architekt III Rzeszy Albert Speer (co ciekawe, zajadły antymodernista) pod ścisłą kontrolą samego Hitlera.

Rekonstrukcja pokoju z czasów KdF w ośrodku w Prorze.

Rekonstrukcja pokoju z czasów KdF w ośrodku w Prorze.

Foto: Schramme, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Inwestycja była ambitna zarówno pod względem wykonawczym, jak i finansowym. Jej koszt szacuje się na prawie 240 milionów marek, czyli w przeliczeniu na około 850 milionów euro.

Choć w czasach III Rzeszy kompleksu nigdy nie oddano do użytku, zdążył on zdobyć Grand Prix na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 roku. Budowę „Prory”, którą rozpoczęto w 1936 roku, przerwał wybuch II wojny światowej. Postawiono jednak ciąg bloków z dziesięcioma tysiącami pokoi wyposażonymi w meble i umywalki, jednak na dodatkowe budynki rozrywkowe i komunalne oraz baseny nie było już ani czasu, ani pieniędzy.

Po wojnie „Prora” pozostała w rękach państwa i służyła czasem jako koszary dla wojska. W końcu jednak władze Binz zdecydowały się odsprzedać popadający w ruinę kompleks prywatnym inwestorom, aby sfinansowali jego generalny remont. Początkowo funkcjonowało tu schronisko młodzieżowe, z czasem „Prora” stała się luksusowym kurortem.

Modernistyczny budynek „Prora” miał służyć jako ośrodek wczasowy dla mieszkańców III Rzeszy. W czasach Hitlera pełna realizacja projektu nie doszła do skutku i obiektu nigdy nie oddano do użytku. Od ponad dekady trwa sukcesywny remont gigantycznego budynku. Z czasem przywrócono mu jego pierwotną funkcję – ośrodek wypoczynkowy „Prora” jest otwarty dla wczasowiczów.

Ośrodek wypoczynkowy „Prora” – wczasy nad Bałtykiem w czasach III Rzeszy

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Architektura
To będzie najbardziej oryginalny wieżowiec w Polsce. Stanie w centrum Warszawy
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Architektura
To najpiękniejsze wnętrza w Polsce. Prestiżowa nagroda dla polskich projektantek
Architektura
Trwa burzenie włoskiej ikony modernizmu. Miasto idealne, które stało się piekłem
Architektura
Polska ikona modernizmu do remontu. Część obiektu zostanie wyburzona
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Architektura
Polskie muzeum na prestiżowej liście magazynu „Time”. „Symbol ery postkomunizmu”
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście