Pierwsza w historii architektoniczna „nagroda Nobla” dla projektanta z Afryki

Tegoroczną nagrodę Pritzkera, nazywaną „architektonicznym Noblem” zdobył Diébédo Francis Kéré. To pierwszy architekt z Afryki wyróżniony tę nagrodę. Kim jest Diébédo Francis Kéré?

Publikacja: 16.03.2022 10:43

Diébédo Francis Kéré

Diébédo Francis Kéré

Foto: Kéré Architecture, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Do nagrody Pritzkera przylgnęło określenie „architektoniczna nagroda Nobla”. Każdego roku otrzymuje ją architekt lub architekci jako dowód  uznania talentu, wyjątkowych dokonań i wrażliwości na potrzeby lokalnych społeczności.

Francis Kéré – laureat nagrody Pritzkera 2022

Diébédo Francis Kéré urodził się 10 kwietnia 1965 we wsi Gando w Burkina Faso. Jak sam pisze na swojej stronie, swoją pracę sytuuje „na przecięciu utopii i pragmatyzmu”, koncentrując się na potrzebach przyszłych użytkowników swoich projektów.

Kéré hołduje architekturze zrównoważonej. Zwraca uwagę na to, aby materiały budowlane pochodziły z najbliższej okolicy przyszłej inwestycji. Efektem takiego podejścia są piękne, nierzadko spektakularne i zawsze wysoce funkcjonalne obiekty – od budynków użyteczności publicznej, których „życie” obliczono na wiele lat, po tymczasowe instalacje.

Budynek szkolnej biblioteki w mieście Gando w Burkina Faso.

Budynek szkolnej biblioteki w mieście Gando w Burkina Faso.

GandoIT, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Pierwszym projektem Kéré była szkoła podstawowa w jego rodzinnej wsi, za co dostał międzynarodową nagrodę Aga Khan Award. Architekt szkołę zaprojektował i ufundował wraz z lokalną społecznością w 2004 roku, jeszcze w trakcie studiów na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie.

Czytaj więcej

Apartamentowiec z Chorzowa walczy o tytuł najpiękniejszego budynku świata

Rok później Kéré założył w Berlinie własne biuro architektoniczne i fundację wspierającą nowe inwestycje w Burkina Faso. Architekt ma na koncie mnóstwo projektów szkół i innych budynków użyteczności publicznych w Afryce, a także instalacje w Danii, Niemczech, Włoszech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i USA.

Centre for Earth Architecture w Mopti (Mali).

Centre for Earth Architecture w Mopti (Mali).

GandoIT, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych projektów można wymienić między innymi Startup Lions w Kenii, kompleks budynków Parku Narodowego w Mali czy Instytut Technologiczny w Koudougou w Burkina Faso. W trakcie budowy znajdują się z kolei: budynek Zgromadzenia Narodowego Beninu w Porto-Novo czy Instytut Goethego w Dakarze.

Nagroda Pritzkera: najważniejsze wyróżnienie dla architektów

Jurorzy tegorocznej edycji nagrody Pritzkera docenili zaangażowanie Francisa Kéré w realizacje w duchu społecznej odpowiedzialności, a także pionierskie rozwiązania i inteligentne wykorzystanie ekologicznych materiałów w projektach.

Zauważają też, że projekty te reprezentują jednocześnie wysokie walory estetyczne. W uzasadnieniu swojej decyzji zacytowali samego architekta: „Każdy zasługuje na jakość, każdy zasługuje na luksus i każdy zasługuje na komfort”.

Serpentine Gallery Pavilion w Londynie.

Serpentine Gallery Pavilion w Londynie.

George Rex, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons

Nagrodę Pritzkera przyznaje się żyjącym architektom od 1979 roku. Ufundowali ją Jay i Cindy Pritzker – amerykańskie małżeństwo właścicieli sieci hoteli Hyatt, a zarazem filantropów i społeczników. Jak co roku, w gronie jury zasiedli zasłużeni reprezentanci wielu różnych dziedzin, między innymi architekci Kazuyo Sejima i Alejandro Aravena, profesor sztuki i archeologii na Uniwersytecie Columbia Barry Bergdoll czy sędzia amerykańskiego Sądu Najwyższego Stephen Breyer.

Głównym celem tego nagrody Pritzkera jest podkreślenie wagi projektowania wysokiej jakości budynków użyteczności publicznej. Laureat nagrody otrzymuje medal z brązu oraz sto tysięcy dolarów. Sponsorem nagrody jest The Hyatt Foundation.

W poprzednich latach laureatami „architektonicznego Nobla” były między innymi takie słynne postaci jak Zaha Hadid, Norman Foster, Tadao Ando, Renzo Piano, Franz Gehry, James Stirling czy duet projektantów: Jacques Herzog i Pierre de Meuron.

Źródło: The Pritzker Architecture Prize

Do nagrody Pritzkera przylgnęło określenie „architektoniczna nagroda Nobla”. Każdego roku otrzymuje ją architekt lub architekci jako dowód  uznania talentu, wyjątkowych dokonań i wrażliwości na potrzeby lokalnych społeczności.

Francis Kéré – laureat nagrody Pritzkera 2022

Pozostało 93% artykułu
Architektura
Słynny opuszczony hotel w Krakowie ożyje. Wraca restauracja na dachu
Architektura
Nowy projekt twórców CPK: futurystyczne ekomiasto. Pomysłodawcą jest Idris Elba
Architektura
Był symbolem „Mordoru” w Warszawie. Słynny biurowiec zostanie wyburzony
Architektura
Wieżowiec wysoki na dwa kilometry. Nowy projekt twórców koncepcji CPK?
Architektura
Mistrz obiektów użyteczności publicznej. Oto laureat „architektonicznego Nobla”