Polskie wina: czego uczymy się od sąsiadów?

W pandemii chętniej sięgamy po wino, to wynika z wielu badań przeprowadzonych w ostatnich miesiącach. Coraz częściej jest to polskie wino. Wiele osób ze zdumieniem odkrywa zaskakujący fakt: doczekaliśmy się w Polsce utalentowanych winiarzy prowadzących autorskie winnice i produkujących nietuzinkowe wina, obok których trudno przejść obojętnie. Skąd ta zmiana? Komu zawdzięczamy tę eksplozję kompetentnego i świadomego winiarstwa? A także – dokąd ruszyć w poszukiwaniu najlepszych polskich winnic? O fenomenie rodzimych win, które pokochali Polacy, a także o nowym zjawisku enoturystyki, opowiada Anna Sułek, dyrektorka zarządzająca firmą Kondrat Wina Wybrane.   

Sukces: Jeszcze kilka lat temu polskie wino kojarzyło się Polakom źle. Dzisiaj jest zupełnie inaczej. Skąd ta zmiana?

Anna Sułek: Fakt, jeszcze kilka lat temu smak wielu polskich win budził kontrowersje. Większość z nich niestety odstraszała wysoką kwasowością, były bezbarwne i płaskie. Miałam wówczas smutne przekonanie, że daleko nam do światowych czy europejskich winnic. Sytuacja na przestrzeni ostatnich lat zmieniła się całkowicie. Dzisiaj mamy wiele dobrych win i ciekawie prowadzonych winnic.

Anna Sułek. Fot: materiały prasowe

Foto: sukces.rp.pl

Sukces: Ile winnic jest w Polsce?

Oficjalne dane mówią o ok. 329 winnicach, ale według nieoficjalnych informacji jest ich ponad 476. Ta liczba w ciągu 10 lat zwiększyła się dwukrotnie. Ich średnia powierzchnia to 1,3 hektara, ale są też bardzo duże winnice, choćby Winnica Turnau w Zachodniopomorskiem (34 ha) czy Winnica Jaworek na Dolnym Śląsku z ponad 18 ha . Winnice są zlokalizowane w wielu regionach Polski. Oprócz znanego wszystkim Lubuskiego jest też Dolny Śląsk, Podkarpacie, czy Małopolska. To nie koniec, bo winnice możemy znaleźć też w Lubelskim czy Świętokrzyskim. Jest więc w czym wybierać.

Czytaj też: Dzięki mrozom w Polsce ponownie powstaną wina lodowe. Co to takiego?

Sukces: Gdzie tak dobrze nauczyliśmy się produkować wino?

Uczyliśmy się przede wszystkim od naszych sąsiadów. I geograficznie, i pod względem warunków klimatycznych, jesteśmy zbliżeni do Austrii czy Niemiec, więc nic dziwnego, że właśnie stamtąd czerpaliśmy wiedzę i doświadczenie. Przykładem niech będzie wspomniana winnica Turnau. Tam winemakerem jest Frank Faust, właściciel winnicy w Nadrenii, zakochany w Polsce. Gdy rodzina Turnau poprosiła Franka o doradztwo, ten przeniósł wszystkie najlepsze praktyki z rodzimego podwórka i dostosował je do polskich możliwości i warunków np. tworząc wina w oparciu o szczepy hybrydowe. Głównymi szczepami w Polsce są solaris, hibernal, johanniter, rondo, regent. Frank stworzył fantastyczne wina, bardzo zbliżone w stylu do win z jego winnicy w Niemczech.

Sukces: Rozwikłajmy kwestię, która pojawiła się w tej rozmowie. Czym są hybrydy?

W XIX wieku po inwazji filoksery hybrydy okazały się zbawienne w rekonstrukcji zdewastowanych w całej Europie winnic. Winiarze szukali sposobu na to, by uzyskać szczepy odporne na choroby i warunki atmosferyczne. Zaczęto tworzyć nowe odmiany winorośli poprzez krzyżowanie wielu odmian, łączono vitis viniferę, czyli winorośl szlachetną, z innymi odmianami. Pierwsze takie mieszanki powstawały w USA, tam łączono amerykańskie odmiany z europejskimi. Te krzyżówki zaczęły następnie wędrować do Europy i stały się popularne. Flirt z hybrydami trwał kilkadziesiąt lat. Hybrydy zaczęły znikać w XX wieku, wraz z rozwojem apelacji, które wymusiły używania odmian szlachetnych zarówno rdzennych jak i międzynarodowych, takich jak np. cabernet sauvignon czy merlot.

Winnica Winnogóra w Lubuskiem. Fot: Winnica Winnogóra

Foto: sukces.rp.pl

W Polsce odmiany hybrydowe przyjęły się, bo mamy specyficzne warunki klimatyczne. Króluje u nas solaris jako szczep biały oraz rondo regent wśród szczepów czerwonych. Chcę jednak zaznaczyć, że bardzo wiele polskich winnic wytwarza wina z odmian szlachetnych takich jak riesling, pinot noir, muscat czy chardonnay. W Polsce do produkcji wina wykorzystuje się około 70 odmian winorośli.

Czytaj też: Wino wegańskie: skąd bierze się jego popularność?

Sukces: Czy poszczególne regiony Polski mają swoją charakterystykę?

Tak. Riesling to specjalność lubuska. Jedna czwarta winnic, w których powstaje wino z rieslinga, zlokalizowanych jest w województwie lubuskim. Podobnie jest z pinot noir, ta odmiana również kojarzy się z tym regionem. Nie znajdziemy go z kolei w Łódzkiem czy na Podlasiu albo w Warmińsko-Mazurskiem. Polska południowa to z kolei kraina Muscata. Mówi się, że co czwarty winiarz z Małopolski i co trzeci z województwa świętokrzyskiego sięga po tę odmianę. Z kolei na Dolnym Śląsku zlokalizowana jest niemal jedna piąta polskich winnic, w których produkuje się wina z odmian międzynarodowych.

Sukces: Enoturystyka, czyli turystyka winna, to w Polsce wciąż dość nowe zjawisko. Czego można spodziewać się podczas wizyty w winnicy, w jaki sposób trzeba się przygotować, żeby z takiej wycieczki wyciągnąć jak najwięcej?

Pytanie, jaki ma być cel takiej wizyty. Jeśli chodzi o to, by odwiedzić niezwykłe miejsca i próbować tego, co dany winiarz wyprodukował, to przygotowania nie będą potrzebne. Wystarczy nastawić się na to, by cieszyć się chwilą i miejscem, a także towarzystwem wyjątkowych ludzi. Fantastyczne jest połączenie skromności polskich winiarzy, piękna przyrody i tego, co udało im się wytworzyć w niełatwych warunkach i bez bardzo długiej tradycji winiarskiej. Dodajmy do tego jeszcze bardzo dobrą kuchnię, bo degustacjom towarzyszą przekąski, wszystko, co dobrze łączy się z winem.

Uprawa winogron odmiany Solaris w Winnicy Jura. Fot: Winnica Jura

Foto: sukces.rp.pl

Sukces: Kiedy ruszać na poszukiwania polskich winnic?

Można już zacząć wiosną. Sezon trwa do zbiorów, które zazwyczaj przypadają na wrzesień lub październik. To idealny czas na poznawanie mało znanych i niezwykle urokliwych winiarskich zakątków Polski.

Sukces: Dokąd zabrałaby pani gościa z kraju z bogatą tradycją winiarską?