„Papież modernizmu”. 100 lat temu Le Corbusier zaczął rewolucję w architekturze

Le Corbusier stworzył podwaliny współczesnej architektury. Wyciągnął ją z XIX wieku i pchnął w stronę nowoczesności. 100 lat po wydaniu manifestu „papieża modernizmu”, architektura Le Corbusiera wciąż fascynuje ludzi – i budzi kontrowersje.

Publikacja: 11.07.2023 16:05

Le Corbusier w 1964 roku.

Le Corbusier w 1964 roku.

Foto: Joop van Bilsen/Anefo, CC0, Wikimedia Commons

Le Corbusier był jednym z pionierów modernizmu. Uważa się go za jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli tego nurtu, a także jednego z najwybitniejszych architektów współczesności. Równo 100 lat temu ukazała się jego książka jego autorstwa, która zrewolucjonizowała architekturę. Nadal jednak Le Corbusier pozostaje twórcą niejednoznacznym, budząc nie tylko uznanie, ale też otwartą krytykę

Le Corbusier: rewolucyjny wizjoner architektury

W 1923 roku ukazał się zbiór esejów pod tytułem „W stronę architektury” autorstwa 36-letniego Le Corbusiera, a właściwie — Charlesa-Édouarda Jeannereta-Grisa, szwajcarskiego architekta. Publikacja, która była swego rodzaju manifestem, natychmiast wzbudziła wiele kontrowersji w ówczesnym środowisku architektów.

Czytaj więcej

Willa z Polski z prestiżową nagrodą. Powalczy o tytuł najpiękniejszej w Europie

Le Crobusier zawarł w swoich esejach podejście do projektowania budynków, które całkowicie różniło się od dotychczasowego. Szwajcarski architekt, który swoje zawodowe życie związał później z Francją, proponował budowanie prostych, funkcjonalnych i dobrze doświetlonych naturalnym światłem obiektów z betonu. Podkreślał przy tym, że kluczowe jest otaczanie budynków dużą ilością zieleni.

Architekt stworzył słynne pięć klasycznych zasad nowoczesnej architektury, które mają zastosowanie do dziś. Są to: stosowanie słupów nośnych, stworzenie dzięki temu planu otwartego, swobodna i otwarta elewacja (również dzięki rezygnacji ze ścian nośnych na rzecz słupów), stosowanie poziomych okien pasmowych oraz budowa płaskich dachów, na których można zaprojektować taras lub ogród.

Corbusierhaus w Berlinie, budynek nawiązujący do „Jednostki mieszkaniowej” z Marsylii, jednego z naj

Corbusierhaus w Berlinie, budynek nawiązujący do „Jednostki mieszkaniowej” z Marsylii, jednego z najsłynniejszych – i najbardziej kontrowersyjnych – projektów Le Corbusiera.

Jean-Pierre Dalbéra, CC BY 2.0, Wikimedia Commons

Priorytetem dla Le Corbusiera była maksymalna wydajność i funkcjonalność obiektów — kwestie stylistyczne schodziły na dalszy plan. To właśnie on stworzył koncepcję „maszyny do mieszkania”, czyli maksymalnie efektywnej przestrzeni do życia. Proponując budowanie z betonu i innych niedrogich materiałów, przyczynił się do powstania budownictwa masowego.

Najważniejsze budynki, które zaprojektował Le Corbusier

Le Corbusier zaprojektował wiele ikonicznych budynków zarówno w Europie, jak i poza nią. Wiele z nich wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na Sarym Kontynencie znajdują się one głównie we Francji (między innymi „jednostka marsylska”, klasztor Sainte Marie de La Tourette w Éveux, kaplica Notre Dame du Haut w Ronchamp czy willa Savoye) oraz w Szwajcarii (willa Le Lac w Corseaux).

Kompleks budynków w indyjskim Chandigarh, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kompleks budynków w indyjskim Chandigarh, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nicholas.iyadurai, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Spod ołówka Le Corbusiera wyszło również wiele obiektów na innych kontynentach. Wymieńmy chociażby takie obiekty jak gmach Państwowego Muzeum Sztuki Zachodniej w Tokio, budynek Sekretariatu ONZ w Nowym Jorku czy dom Curutchet w La Plata w Argentynie.

Dziś twórczość Le Corbusiera znajduje się w ścisłym kanonie architektury, a jego podejście do projektowania kontynuuje i rozwija wielu współczesnych architektów. Oprócz zwolenników, Szwajcar ma jednak też pewne grono krytyków.

Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Cancillería Ecuador, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons

Niektórzy zarzucają architektowi, że nie brał on pod uwagę szerszego kontekstu, w jakim projektował swoje budynki, między innymi tego kulturowego. To właśnie dlatego uważa się, że obiekty projektu Le Corbusiera bywają odosobnionymi bryłami, których radykalna forma nie pasuje do otoczenia, nie zaspokajająć w pełni potrzeb ich użytkowników.

To właśnie godzenie funkcjonalności budynku z różnego rodzaju kontekstami, w których ma być osadzony, stanowi jedną z kluczowych kwestii, nad którymi zastanawiają się obecnie architekci z całego świata. Z tego powodu pionierskie idee Le Corbusiera pozwoliły na dalszy rozwój namysłu nad tymi i innymi aspektami architektury i ogólnie — projektowania.

Le Corbusier był jednym z pionierów modernizmu. Uważa się go za jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli tego nurtu, a także jednego z najwybitniejszych architektów współczesności. Równo 100 lat temu ukazała się jego książka jego autorstwa, która zrewolucjonizowała architekturę. Nadal jednak Le Corbusier pozostaje twórcą niejednoznacznym, budząc nie tylko uznanie, ale też otwartą krytykę

Le Corbusier: rewolucyjny wizjoner architektury

Pozostało 90% artykułu
Architektura
Park w Warszawie w gronie najlepszych w Europie. To jeden z symboli stolicy
Architektura
Zabytek ze Lwowa wśród najlepszych budynków świata. Przez lata stał opuszczony
Architektura
Wieżowiec z Warszawy wśród najpiękniejszych na świecie. Prestiżowe wyróżnienie
Architektura
Najbardziej minimalistyczny kościół w Polsce. Nie ma dzwonnicy, za to jest garaż
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Architektura
Dom, który chroni przed kibicami. Słynny polski architekt projektuje w Niemczech