To będą muzea, jakich Europa nie widziała. Tak zmienia się Cytadela Warszawska

Położona niedaleko Zamku Królewskiego Cytadela Warszawska to wyjątkowe miejsce na mapie stolicy – pochodząca z XIX wieku carska fortyfikacja kryje zarówno niezwykłą wartość symboliczną, jak i materialną.

Przez lata była zamknięta dla mieszkańców Warszawy. Niebawem jednak to się zmieni. Cytadela, przechodzi bowiem spektakularną transformację. Powstaje tam jeden z największych i najnowocześniejszych kompleksów muzealnych w Europie.

Na Cytadeli Warszawskiej powstanie jeden z największych kompleksów muzealnych w Europie 

Na Cytadeli Warszawskiej wyrasta kompleks muzealny złożony z trzech brył – siedziby Muzeum Historii Polski oraz dwóch gmachów Muzeum Wojska Polskiego. Projekt jest imponujący – nowe miejsce kultury, pamięci i rekreacji na mapie Warszawy, wraz z centralnym placem miejskim, wpisane zostało w zabytkowy układ urbanistyczny Cytadeli Warszawskiej.

Można wręcz powiedzieć, że – razem z miejskim parkiem oraz mieszczącymi się na tym terenie Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej i Muzeum Katyńskim – przestrzeń stanie się prawdziwym „parkiem muzeów”. 

Czytaj więcej

Architektura

Najpiękniejsza willa w Europie stoi nad Narwią. „Oscar architektury” dla Polaków

„Dune”, czyli „Wydma” — tak brzmi nazwa najpiękniejszego domu w Europie. Projekt warszawskiego biura Mobius Architekci otrzymał prestiżową nagrodę nazywaną „architektonicznym Oscarem”.

Spodziewać się można czegoś wyjątkowego – za projekt odpowiada bowiem ceniona polska pracownia architektoniczna WXCA, która przygotowała między innymi projekt polskiego pawilonu na Expo 2020 w Dubaju.

Widok powstającego budynku Muzeum Historii Polski.

Foto: Bartek Barczyk

Architekci z WXCA zaprojektowali budynek Muzeum Historii Polski jako metaforę historii zachowaną w monolitycznej bryle. „To filozoficzna opowieść o procesach historycznych, w której językiem narracji o odkrywaniu śladów przeszłości został kamień. Swoją formą minimalistyczna bryła Muzeum przypomina nieco ociosany kamienny blok” – czytamy w opisie realizacji. 

Jak mówi architekt Paweł Grodzicki z WXCA, „fasada Muzeum Historii Polski została wyłożona marmurowymi płytami o różnorodnym rysunku”. – Są one ułożone w poziome pasy, podkreślające warstwową, stratygraficzną strukturę. To struktura właściwa materii geologicznej, ale też naszej archeologii – zachodzącym po sobie procesom naturalnym, społecznym i kulturowym – dodaje. Dlaczego architekci zdecydowali się na wykorzystanie marmuru? Każda z jego płyt jest bowiem inna i niepowtarzalna. To odniesienie do historii składającej się z niepowtarzalnych i jednostkowych zdarzeń. 

Twórcy projektu podkreślają, że zadbali, by pojawiały się w nim motywy z polskiej tradycji architektonicznej. Są to między innymi poddane transformacjom geometrycznym ornamenty będące odniesieniem do wzorów takich jak relief z Drzwi Gnieźnieńskich, znane z gotyku sklepienie kryształowe czy motyw z modernistycznej hali Spodek w Katowicach.  

Poza częścią ekspozycyjną oraz pomieszczeniami do przechowywania i konserwacji artefaktów, w Muzeum Historii Polski znajdą się także przestrzenie o funkcji kulturalnej – sala koncertowa, w której zmieści się 600 osób, sala projekcyjno-teatralna, biblioteka, sale konferencyjne i edukacyjne czy taras, z którego podziwiać będzie można panoramę Warszawy.

Fasada Muzeum Historii Polski.

Foto: Bartek Barczyk

– Plan wnętrza zaprojektowaliśmy tak, by przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi blokami funkcjonalnymi przypominało wciągające doświadczenie przepływania wewnątrz kamiennej, monolitycznej bryły, meandrowania, wkraczania w głąb historii, odkrywania jej wielowymiarowości – opowiadają architekci. 

Muzeum Historii Polskiej będzie mieć powierzchnię niemal 45 tysięcy metrów kwadratowych – w założeniu rocznie ma odwiedzać je około 500 tysięcy gości.

Czytaj więcej

Sztuka

Muzeum, które czekało na otwarcie prawie 100 lat. Madryt ma nową atrakcję

W czerwcu w Madrycie ruszy muzeum z królewską kolekcją dzieł sztuki. Na ekspozycji w Museo de Colecciones Reales znajdą się wielkie dzieła – choćby Velázqueza, Goyi czy Caravaggia. Dlaczego otwarcie tego muzeum trwało tak długo?

Kiedy otwarcie Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego?

Muzeum Historii Polskiej to nie wszystko. Na projekt kompleksu w ramach Cytadeli Warszawskiej składają się także dwa gmachy Muzeum Wojska Polskiego, które będą położone naprzeciwko siebie. Całość zaplanowano tak, by czytelny był pierwotny układ urbanistyczny koszar polskiej Gwardii Pieszej Koronnej jeszcze sprzed powstania Cytadeli Warszawskiej.

Budynki powstającego Muzeum Wojska Polskiego.

Foto: Bartek Barczyk

W projekcie Muzeum Wojska Polskiego także nieprzypadkowe są użyte materiały oraz metoda pracy z nimi – w tym przypadku postawiono na barwiony beton architektoniczny, który odnosi się do ceglanych murów Cytadeli Warszawskiej.

Monumentalność bryły powstającego muzeum przełamano specjalnie opracowanym wzorem, odciśniętym na płaszczyźnie masywnych bloków. Wzór ten – szewron – ma nawiązywać do motywów militarnych. „Jego przestrzenna forma została pomyślana jako powierzchnia dla rzeźbiarskiej gry światła i cienia zmieniającej się wraz z porą dnia, a tym samym zmieniającej też ogólną percepcję gmachu” – czytamy w opisie. 

Wnętrza Muzeum Wojska Polskiego.

Foto: Bartek Barczyk

Jakie będzie wnętrze muzeum? Pomiędzy bryłami bloków funkcjonalnych znajdują się między innymi szklane fasady. Architekci chcieli bowiem, by zacierała się granica między tym, co jest wewnątrz, a tym, co na zewnątrz.

Pracownia WXCA zadbała także o to, by muzeum korespondowało z parkiem. Wśród terenów zielonych znajdą się między innymi miejsca ekspozycji plenerowych, a niektóre z zabytkowych obiektów Cytadeli Warszawskiej zostaną dostosowane do funkcji usługowych. Dzięki temu, że całe założenie i przestrzeń parku potraktowana została jako nierozerwalna całość, projekt postrzegany może być jako „park muzeów”.