Cztery korony i pogrzeb: symbole, które grają ważną rolę w brytyjskiej monarchii

Na trumnie z ciałem królowej Elżbiety II, poza Royal Standard, czyli flagą reprezentująca głowę państwa i Wielką Brytanię, ułożono także wieniec kwiatów, jabłko królewskie, berło oraz największy skarb monarchii – pokazywaną na tysiącach zdjęć z uroczystości żałobnych brytyjską koronę państwową, będącą symbolem „majestatu i suwerenności”, który przyciągał szczególną uwagę poddanych składających hołd zmarłej monarchini.

Inkrustowana niemal trzema tysiącami kamieni szlachetnych, w tym 2868 diamentami, 273 perłami, 17 szafirami, 11 szmaragdami i 5 rubinami korona, powstała w 1937 roku na koronację króla Jerzego VI, ojca Elżbiety II. Zastąpiła cięższą i niedopasowaną do głowy nowej monarchini koronę z czasów królowej Wiktorii.

Waży ona dokładnie 2,23 kg. Eksperci twierdzą, że choć nigdy nie była wyceniana, może być warta od 3 do 5 miliardów funtów. I choć uchodzi ona za najwspanialszy klejnot w kolekcji skarbca Tower w Londynie, nie jest jedyną koroną, która istotna będzie zarówno podczas uroczystości pogrzebowych Elżbiety II, jak i podczas oficjalnej koronacji jej syna, Karola III.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Marek Rybarczyk: demontaż monarchii brytyjskiej byłby głupotą

Elżbieta II zapewniała iluzję ciągłości. Nie była najsympatyczniejszą osobą, ale szanowano ją, ponieważ była do bólu prawa – mówi Marek Rybarczyk, wieloletni korespondent polskich mediów w Londynie, autor książki „Elżbieta II: ostatnia taka królowa”.

Korona Szkocji

Jedną z ważniejszych koron dla brytyjskiej monarchii jest także wykonana z litego złota oraz wysadzana 22 kamieniami szlachetnymi i 68 perłami zebranymi z wybrzeży Szkocji Korona Szkocji, która powstała w 1540 roku dla króla Jakuba V Stewarta. Jest ona do częścią najstarszej kolekcji klejnotów koronnych na Wyspach Brytyjskich. 12 września, kiedy trumna z ciałem Elżbiety II dotarła do Edynburga i wystawiona została w centralnej części katedry świętego Idziego, gdzie obywatele Zjednoczonego Królestwa oddali hołd monarchini, położono na niej właśnie ten klejnot. 

Jakub V Stewart nakazał stworzyć ją z drogocennych materiałów, które pozostały po poprzedniej, zniszczonej koronie. W 1540 roku metalowa konstrukcja została stopiona, a następnie przerobiona przez złotnika Johna Mosmana, który dodał 22 kamienie szlachetne do 20 już obecnych kamieni oraz 1,2 kilograma dodatkowego złota. Dwa złote łuki, zachowane z oryginału, zwieńczone są złotą kulą emaliowaną w lazur i gwiazdy, które symbolizować mają nocne niebo.

Na niej umieszczony jest krzyż ozdobiony czarną emalią, perłami i ametystem. Fioletowy aksamit, który zdobił wcześniej koronę, został zmieniony w roku 1585 na czerwony aksamit przez Jacquesa VII, ówczesnego króla Anglii. 

Klejnot ten noszony jest przez brytyjskiego monarchę przede wszystkim podczas odwiedzin w Szkocji. 

Korona Szkocji

Foto: AFP

Brytyjska korona państwowa

Najbardziej znaną ze wszystkich koron, które znajdują się w posiadaniu brytyjskiej rodziny królewskiej, jest bez wątpienia brytyjska korona państwowa – insygnium ceremonialne władców Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Korona została stworzona w 1937 roku przez firmę jubilerską Garrard & Co na uroczystości koronacyjne króla Jerzego VI. Klejnot zastąpił wcześniejszą koronę, którą wykonano dla królowej Wiktorii w 1838 roku. 

Tradycja mówi, że używana powinna być ona wyłącznie podczas najważniejszych uroczystości państwowych w Wielkiej Brytanii. Król bądź królowa Anglii wkłada ją na głowę po koronacji koroną świętego Edwarda w kolegiacie św. Piotra Opactwa Westminsterskiego oraz każdorazowo zakłada ją podczas uroczystości otwarcia nowej sesji Parlamentu w Londynie.

Ma formę korony zamkniętej i ozdobiona jest 5 rubinami i spinelami, 11 szmaragdami, 17 szafirami, 273 perłami i 2868 diamentami. W obręczy po stronie czołowej korony, znajduje się Cullinan II (Mniejsza Gwiazda Afryki) – drugi co do wielkości diament świata, o masie 317 karatów. W obręczy korony po przeciwnej stronie do diamentu Cullinan II jest natomiast szafir Stuartów.

Wśród klejnotów w koronie znalazły się także spinel rubinowy, tzw. Rubin Czarnego Księcia, a także Szafir Świętego Edwarda – kamień szlachetny z pierścienia koronacyjnego Edwarda Wyznawcy, który umieszczony został w diamentowym krzyżu maltańskim wieńczącym koronę.

W dużej mierze wygląda ona tak samo, jak korona noszona przez królową Wiktorię, która została poważnie uszkodzona w 1845 roku, kiedy książę Argyll przypadkowo zrzucił ją z poduszki. Jest ona jednak znacznie mniejsza – Jerzy VI poprosił bowiem o maksymalne zmniejszenie jej ciężaru. W 1953 roku, kiedy koronę odziedziczyła królowa Elżbieta, chciano nadać jej nieco bardziej kobiecy wygląd i wysokość łuków klejnotu została zmniejszono o około jeden cal.

Brytyjska korona państwowa

Foto: AFP

Czytaj więcej

Moda

Żałobny dress code: Jakie są reguły dotyczące ubioru na pogrzebie Elżbiety II?

Członkowie rodziny królewskiej muszą trzymać się ściśle określonych reguł dotyczących tego, jak należy się ubrać na pogrzeb Elżbiety II. Zasady obowiązują też gości z całego świata, których zaproszono na pogrzeb.

Korona św. Edwarda

Jedną z najbardziej istotnych, a jednocześnie najrzadziej używanych koron w Wielkiej Brytanii, jest korona św. Edwarda, będąca głównym insygnium Klejnotów Koronnych Zjednoczonego Królestwa. Tradycyjnie używana jest ona podczas koronacji władców Anglii i Wielkiej Brytanii od XIII w.

Edward Wyznawca, który był królem Anglii od 1042 roku, nosił ją podczas najważniejszych świąt kościelnych. Po jego śmierci klejnot przechowywano w opactwie westminsterskim, a po uznaniu króla świętym zaczęto traktować ją jako relikwie i wykorzystywano podczas królewskich koronacji. Podczas angielskiej wojny domowej korona uznana została za symbol "obrzydliwych rządów królów” i została sprzedana, a później najprawdopodobniej zniszczona. 

Po restauracji monarchii w 1658 roku królewski złotnik stworzył nową koronę św. Edwarda, odwzorowując wygląd oryginału. Zmienił jedynie zwieńczenie korony, dlatego też nie zmieniła ona swojej nazwy.

Korona św Edwarda wykonana jest z 22-karatowego złota i waży 2,23 kg. Składa się z owalnej obręczy zwieńczonej czterema figurami w kształcie stylizowanego kwiatu lilii oraz z czterech krzyży kawalerskich. Całość wysadzana jest 444 szlachetnymi i półszlachetnymi kamieniami, wśród których znajduje się 345 akwamarynów, 37 topazów, 27 turmalinów, 12 rubinów, 7 ametystów, 6 szafirów, a także jeden granat oraz jeden spinel.

To właśnie korona św. Edwarda jest powszechnie używanym symbolem, reprezentującym osobę monarchy brytyjskiego. Jest także częścią herbu królewskiego Wielkiej Brytanii oraz widnieje w emblematach m.in. Brytyjskich Sił Zbrojnych, policji czy brytyjskiej straży przybrzeżnej.

Korona św. Edwarda

Foto: Wkimedia Commons CC BY-SA 4.0/Firebrace