Koniec ery Jumbo Jeta: Boeing 747, „królowa nieba”, przechodzi na emeryturę

Zrewolucjonizował lotnictwo, a przy okazji stał się gwiazdą popkultury. Był brzydki, ale jednocześnie – jedyny w swoim rodzaju. W tym roku, po półwieczu, historia ikonicznego Boeinga 747, zwanego Jumbo Jetem, dobiega końca.

Publikacja: 18.11.2022 17:10

Od 1968 roku, gdy zaprezentowano pierwszą wersję 747, wyprodukowano ponad 1500 egzemplarzy różnych w

Od 1968 roku, gdy zaprezentowano pierwszą wersję 747, wyprodukowano ponad 1500 egzemplarzy różnych wersji tego samolotu.

Foto: Nick Morales

W grudniu 2022 roku z linii produkcyjnej zejdzie ostatni Boeing 747 w historii. Samolot nazywany Jumbo Jetem to najsłynniejsza maszyna w historii lotnictwa cywilnego. Model 747 zrewolucjonizował lotnictwo – to pierwszy samolot, który umożliwił „demokratyzację” latania. W przepastnym wnętrzu Jumbo Jeta mieściło się znacznie więcej miejsc dla pasażerów, co pozwalało obniżyć cenę biletów. 747 szybko stał się bestsellerem – przez ponad pół wieku wyprodukowano ponad 1500 maszyn.

Boeing 747 w barwach linii KLM.

Boeing 747 w barwach linii KLM.

Foto: Emiel Molenaar

Z czasem Jumbo Jet stał się także ikoną designu, ze względu na nietypowy kształt kadłuba i charakterystyczny garb, który wyróżniał 747 na lotniskach. Był też gwiazdą Hollywood – Jumbo Jet wystąpił w ponad trzystu filmach.

Boeing 747 na emeryturze: Jumbo Jet kończy karierę

W branży lotniczej i wśród miłośników awiacji odrzutowiec Boeing 747 funkcjonuje jako „Królowa nieba” („Queen of the Skies”). Po półwieku Jumbo Jet ustępuje swoim następcom. Koncern Boeing ogłosił, że trwająca od 53 lat produkcja kolejnych wariantów 747 dobiega końca. Ostatnim egzemplarzem będzie towarowy Boeing 747-8F, który w grudniu 2022 roku trafi do floty firmy transportowej Atlas Air.

Dwupokładowy Boeing 747 o ikonicznej sylwetce z charakterystycznym „garbem” to maszyna niezwykła pod wieloma względami. W zasadzie żaden samolot, poza naddźwiękowym Concorde'em, nie budził takich emocji i nie miał tak dużego znaczenia w popkulturze.

30 września 1968 roku: Boeing 747 podczas pierwszej publicznej prezentacji.

30 września 1968 roku: Boeing 747 podczas pierwszej publicznej prezentacji.

Foto: SAS Scandinavian Airlines

Jego możliwości i charakterystyczny wygląd były tak imponujące, że pozwoliły Jumbo Jetowi zrobić karierę w Hollywood. Debiutem kinowym był  słynny film katastroficzny „Port lotniczy 1975” z 1974 roku, później 747 powrócił w sequelu pod tytułem „Port lotniczy ‘77”. Kolejną kultową produkcją, w której wystąpił Jumbo Jet, była „Szklana pułapka 2” z 1990 roku.

Czytaj więcej

Cały świat śledzi samoloty: skąd wzięła się nowa moda na planespotting?

W 1996 roku samolot ponownie wrócił na ekrany kin w filmie „Krytyczna decyzja” z Kurtem Russellem i Stevenem Seagalem, zaś rok później model 747-212B pojawił się w kolejnym filmowym hicie, „Air Force One” z Harrisonem Fordem w roli głównej. Jumbo Jet odegrał także istotną rolę w książce „Suma wszystkich strachów” Toma Clancy'ego z 1991 roku, na podstawie której 11 lat później powstał głośny film pod tym samym tytułem.

Sława Boeinga 747 dotarła również poza świat Zachodu, w którym narodziła się jego legenda. Jumbo Jet został „bohaterem” japońskiego serialu z 1983 roku pod tytułem „Stewardess Monogatari” („Opowieści stewardessy”). Z kolei model 747-400 „zagrał” w filmie „Happy Flight z 2008 roku, również produkcji japońskiej.

Jumbo Jet: król nieba

Budowę pierwszego szerokokadłubowego, czterosilnikowego Boeinga 747 rozpoczęto w słynnych zakładach produkcyjnych w Everett w stanie Waszyngton w drugiej połowie lat 60. Jego głównym projektantem był Joe Sutter. Na fali boomu na podróże samolotem w branży lotniczej pojawiło się zapotrzebowanie na maszyny będące stanie pomieścić większą liczbę pasażerów. 747 miał odpowiedzieć na te potrzeby - dzięki nowatorskiej konstrukcji latał dalej i zabierał więcej pasażerów niż maszyny innych producentów.

Czytaj więcej

Koniec dyskryminacji za wygląd. Linie lotnicze dopuszczą tatuaże u stwardes

Pierwszym odbiorcą Boeinga 747 były linie lotnicze Pan American World Airways (późniejszy Pan Am). Dziewiczy lot samolotu, który szybko ochrzczono mianem „Jumbo Jeta”, odbył się w lutym 1969 roku. Jego dwa pokłady mieściły 347 pasażerów – aż dwa razy więcej, niż w jego poprzedniku, wąskokadłubowym Boeingu 707. W finalnej wersji 747-8 mieści aż 467 pasażerów. 

Boeing 747-300 nieistniejących już szwajcarskich linii lotniczych Swissair podczas przelotu nad Matt

Boeing 747-300 nieistniejących już szwajcarskich linii lotniczych Swissair podczas przelotu nad Matterhornem.

Foto: Georg Gerster, Swissair

Jumbo Jet zrewolucjonizował lotnictwo pasażerskie, bo dzięki swojej pojemności na podróże samolotem mogło pozwolić sobie więcej pasażerów, niż wcześniej. Wkrótce do Pan Am dołączyli też inni przewoźnicy oferujący loty długodystansowe.

Od wczesnych lat 90. był też oficjalnym samolotem prezydentów USA jako Air Force One i do dzisiaj pełni tę rolę – amerykańska administracja wykorzystuje dwie takie maszyny.

Air Force One podczas przelotu nad Mount Rushomore, górą w której wyrzeźbiono podobizny 4 prezydentó

Air Force One podczas przelotu nad Mount Rushomore, górą w której wyrzeźbiono podobizny 4 prezydentów USA.

Foto: U.S. Air Force

Dlaczego długa historia 747 dobiega końca? Powód jest prosty: jego eksploatacja przestała się opłacać. Paliwo podrożało, a w międzyczasie powstały mniejsze (choć także szerokokadłubowe) i bardziej ekonomiczne samoloty dwusilnikowe. Na fali pandemicznego kryzysu wszystkie te cechy okazały się kluczowe dla funkcjonowania operatorów lotów pasażerskich, które szukają oszczędności.

Większość linii lotniczych wycofała już Jumbo Jeta ze swojej floty, ale nadal można spotkać linie lotnicze, które wykorzystują Boeingi 747.

Linie lotnicze
Słynna linia lotnicza wraca na rynek. W planach luksusowe „loty nostalgiczne”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Linie lotnicze
„Raw dogging”: nowy trend wśród pasażerów samolotów. Dopaminowy detoks w podróży
Linie lotnicze
Linie lotnicze chcą „przekupić” klientów, by chętniej wybierali środkowe miejsca
Linie lotnicze
Koniec dyskryminacji za wygląd. Linie lotnicze dopuszczą tatuaże u stwardes
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Linie lotnicze
Bezdomne linie lotnicze: co się stało z transportowcami firmy Antonov Airlines?