Reklama

Metamorfoza jednego z najstarszych teatrów w Polsce. Walczy o prestiżową nagrodę

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach przeszedł generalną rewitalizację, która przywróciła mu dawny blask. Realizacja według projektu biura WXCA otrzymała nominację w najważniejszym europejskim konkursie architektonicznym – UE Mies van der Rohe Award.

Publikacja: 05.11.2025 05:00

Teatr im. Stefana Żeromskiego znajduje się w sercu zabytkowego centrum Kielc.

Teatr im. Stefana Żeromskiego znajduje się w sercu zabytkowego centrum Kielc.

Foto: Nate Cook

Architekci z pracowni WXCA już po raz trzeci otrzymali nominację w prestiżowym międzynarodowym konkursie im. Miesa van der Rohe, którego organizatorami są Fundacja Miesa van der Rohe i Komisja Europejska. Tym razem jury konkursu doceniło projekt rewitalizacji zabytkowego Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach z nominacją do Nagrody Unii Europejskiej im. Miesa van der Rohe

Teatr im. Stefana Żeromskiego znajduje się w sercu zabytkowego centrum Kielc. Z jego powstaniem wiąże się miejska legenda, zgodnie z którą budowę teatru zlecił bogaty przemysłowiec Ludwik Stumpf z myślą o nieznanej z nazwiska warszawskiej aktorce, którą darzył wielkim uczuciem.

Foto: Nate Cook

Pewne jest natomiast, że budowa teatru ruszyła w 1877 roku, zaś inauguracyjny spektakl odbył się dwa lata później. Autorem projektu teatru w stylu eklektycznym był Franciszek Ksawery Kowalski — ceniony architekt, który był uczniem Henryka Marconiego, jeden z najwybitniejszych architektów XIX wieku.

Czytaj więcej

Szczepan Wroński z pracowni WXCA: Szukaliśmy obszaru, w którym będziemy najlepsi
Reklama
Reklama

Zabytkowy budynek przeszedł niedawno renowację, dzięki której odzyskał dawny splendor. Teatr wyposażono też w nowe technologie, dzięki czemu zyskał nowe, unikatowe na skalę całej Europy możliwości inscenizacyjne.

Foto: Nate Cook

Autorami projektu rewitalizacji zabytkowego teatru są architekci z cenionego warszawskiego biura WXCA. Efekt ich pracy zdobył uznanie jurorów prestiżowego konkursu im. Miesa van der Rohe 2026, którzy przyznali mu nominację do głównej nagrody. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w kwietniu 2026 roku.

Foto: Nate Cook

W ramach rewitalizacji odrestaurowano reprezentacyjne foyer i klatki schodowe, a także XIX-wieczną fasadę budynku, którą ponownie zdobią rzeźby czterech muz teatru. Poprzez dodanie nadbudowy i adaptację sąsiedniej kamienicy, duża scena jest teraz dwa razy większa.

Zrekonstruowano też takie oryginalne dekoracje jak między innymi zabytkowe kariatydy po obydwu stronach sceny, a także medaliony z wizerunkami pisarzy na dolnym balkonie widowni. Balkon górny ozdobiono nowymi medalionami z wizerunkami współczesnych literatów, w tym Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej. Autorem płaskorzeźb jest Piotr Maślanka.

Reklama
Reklama

Nowością jest też młotkowany, pozłacany plafon z mosiądzu na suficie Dużej sceny. Element ten pełni nie tylko funkcję dekoracyjną, ale też poprawia akustykę.

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Zmiana według projektu WXCA

Częścią prac była też gruntowna modernizacja teatru. Jej celem było zwiększenie jego dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, stworzenie lepszych warunków do pracy personelowi teatru i wreszcie — zastąpienie przestarzałych instalacji scenicznych nowoczesnymi rozwiązaniami.

Foto: Adam Grzesik

Wyremontowano i powiększono całe zaplecze teatru, infrastrukturę sceniczną wyposażono w takie innowacyjne technologie jak sześciometrowa scena obrotowa, mobilne audytoria czy dwupoziomowe zapadnie. Wszystko to pod względem zaawansowania technicznego plasuje kielecki teatr w europejskiej czołówce.

W ramach przebudowy obiektu otwarto też dawne zaplecze teatru. Teraz to ogólnodostępne miejsce spotkań, w którym odbywają się rozmaite wydarzenia. Na ten kameralny dziedziniec wychodzi też Scena nowa teatru, co umożliwia oglądanie spektakli z podwórka.

Projekt rewitalizacji Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach to już trzecie wyróżnienie pracowni WXCA w ramach konkursu im. Miesa van der Rohe. Wcześniej, w 2014 roku, jury konkursu nominowało Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, z kolei w 2017 r. – Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach.

Architektura
Obserwatorium na Śnieżce wróci do życia. Co dalej ze słynnymi „spodkami”?
Architektura
Barbican Centre do remontu. Metamorfoza ikony architektury brutalistycznej
Architektura
Najładniejsze budynki na świecie: Na liście czeski pawilon przy granicy z Polską
Architektura
Polski architekt zaprojektował muzeum w Ukrainie. Budowa, którą przerwała wojna
Architektura
Co dalej z największą drewnianą konstrukcją na świecie? „Najgorsza decyzja”
Materiał Promocyjny
Działamy zgodnie z duchem zrównoważonego rozwoju
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama