Słynny budynek do wyburzenia. Przetrwał tylko 30 lat. „Od lat stoi pusty”

Uhonorowany prestiżową brytyjską nagrodą Stirling Prize budynek Centenary Building w angielskim mieście Salford ma zostać wyburzony. Obiekt zbudowano zaledwie 29 lat temu.

Publikacja: 15.11.2024 13:41

Budynek o nazwie Centenary Building wzniesiono w 1995 roku na potrzeby uniwersytetu w angielskim mie

Budynek o nazwie Centenary Building wzniesiono w 1995 roku na potrzeby uniwersytetu w angielskim mieście Salford.

Foto: Skip88, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Budynek Centenary Building w brytyjskim Salford jako pierwszy w historii uhonorowano prestiżową brytyjską nagrodą architektoniczną. Niecałe trzy dekady od zakończenia jego budowy podjęto decyzję o wyburzeniu obiektu, która wzbudziła kontrowersje w Wielkiej Brytanii.

Budynek z nagrodą Stirlinga zostanie wyburzony

Budynek o nazwie Centenary Building wzniesiono w 1995 roku na potrzeby Uniwersytetu w Salford w północnej Anglii. Za jego projekt odpowiada brytyjska pracownia Hodder+Partners.

Były to czasy, kiedy w miastach na całym świecie wznoszono wiele podobnych obiektów. Wśród architektów panowała moda na projektowanie biurowców z betonu, stali i szkła, w którą wpisywał się trwający wówczas wyścig na budowanie coraz to wyższych drapaczy chmur.

Czytaj więcej

Warszawski lokal najpiękniejszy na świecie. Prestiżowa nagroda za wnętrza

W 1996 roku Centenary Building jako pierwszy w historii zdobył nagrodę Stirling Prize – najbardziej prestiżowe wyróżnienie brytyjskiej branży architektonicznej. Nagrodę przyznaje Królewski Instytut Architektów Brytyjskich (RIBA) dla najlepszych nowych budynków w tym kraju.

Jury konkursu określiło Centenary Building jako „dynamiczny, nowoczesny i wyrafinowany”. W projekcie doceniono między innymi brak klimatyzacji, którą zastąpiono naturalnym systemem wentylacyjnym i ogrzewaniem podłogowym, choć użytkownicy budynku narzekali później na duchotę, a także hałas, jaki powodowało chodzenie po metalowych schodach.

Centenary Building od ponad ośmiu lat stoi pusty. Długo zastanawiano się, co zrobić z budynkiem. W końcu władze Uniwersytetu w Salford, do którego należy budynek, podjęły decyzję o zrównaniu go z ziemią.

Przedstawiciele uczelni uzasadniają swój plan faktem, ze „jego przestarzała konstrukcja nie odpowiada współczesnym standardom i wymogom”. Wyburzenie Centenary Building wpisuje się w miejski plan budowy na tym obszarze nowego założenia urbanistycznego o nazwie Adelphi Village.

Modernizować, a nie burzyć: architekci zmieniają swoje myślenie

Informacja o planach wobec Centenary Building rozczarowała autora obiektu, architekta Stephena Hoddera. W rozmowie z BBC stwierdził on, że w celu uniknięcia wyburzenia budynku, które wiązałoby się z niepotrzebną emisją gazów cieplarnianych, Centenary Building można odpowiednio zmodernizować.

„Myślę, że w dobie zmian klimatycznych i troski o emisję dwutlenku węgla powinniśmy dokładać wszelkich starań, aby dostosowywać istniejące budynki” – stwierdził Hodder.

Opinię tę podziela obecnie wielu architektów, miedzy innymi założyciel biura KWK Promes, Robert Konieczny. W wywiadzie, którego udzielił „Sukcesowi” w 2021 roku, architekt zauważył: „Raport ONZ z 2019 roku na temat stanu klimatu nie pozostawia złudzeń. Udział w jego niszczeniu przez budownictwo jest ogromny”.

Rosnącą świadomość architektów w tej kwestii widać w sposobie projektowania wielu nowych budynków, a także w zarządzania tymi starymi. Rozwój nowych technologii umożliwia efektywne wykorzystanie proekologicznych materiałów budowlanych oraz rozwiązań konstrukcyjnych, które obniżają wpływ nowych budynków na środowisko oraz pozwalają uniknąć rozbiórki istniejących obiektów.

O zmianie podejścia do projektowania może świadczyć przyznanie nagrody Pritzkera w 2021 roku architektom specjalizującym się w „recyklingu” istniejących budynków. „Architektoniczny Nobel” trafił w ręce Jeana-Phillipe’a Vassala i Anne Lacaton.

Ich drogą podąża coraz więcej architektów. Wydaje się jednak, że w tyle pozostają deweloperzy, o czym świadczy chociażby przypadek brytyjskiego Centenary Building.

Budynek Centenary Building w brytyjskim Salford jako pierwszy w historii uhonorowano prestiżową brytyjską nagrodą architektoniczną. Niecałe trzy dekady od zakończenia jego budowy podjęto decyzję o wyburzeniu obiektu, która wzbudziła kontrowersje w Wielkiej Brytanii.

Budynek z nagrodą Stirlinga zostanie wyburzony

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Architektura
To najpiękniejsze wnętrza w Polsce. Prestiżowa nagroda dla polskich projektantek
Architektura
Trwa burzenie włoskiej ikony modernizmu. Miasto idealne, które stało się piekłem
Architektura
Polska ikona modernizmu do remontu. Część obiektu zostanie wyburzona
Architektura
Polskie muzeum na prestiżowej liście magazynu „Time”. „Symbol ery postkomunizmu”
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Architektura
Polski architekt projektuje willę w Abu Zabi. Luksusowa oaza na pustyni
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń