Warszawa ma nowy zabytek: to wielopoziomowy garaż. „Monumentalna forma”

Dawna Zajezdnia Służby Zdrowia dla Stołecznej Kolumny Transportu Sanitarnego znajduje się przy ul. Woronicza 19 w Warszawie. Sporych rozmiarów garaż przylega do budynku pogotowia ratunkowego i z daleka przykuwa wzrok swoją formą. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał ten modernistyczny obiekt do rejestru zabytków. 

Zajezdnia Służby Zdrowia – nowy zabytek w Warszawie

Połączenie funkcjonalności i estetyki rzadko kiedy idą w parze w przypadku tak trywialnego – mogłoby się wydawać – obiektu jak garaż. Znajdująca się przy ulicy Woronicza 19 w Warszawie dawna Zajezdnia Służby Zdrowia dla Stołecznej Kolumny Transportu Sanitarnego to dowód, że nawet takiemu obiektowi można nadać formę, która będzie miała wartość artystyczną.

Czytaj więcej

Restauracje

Restauracja z Krakowa wśród najlepszych w Europie. „Wschodząca gwiazda”

Krakowska restauracja „Bottiglieria 1881” prowadzona przez Przemysława Klimę i nagrodzona gwiazdką Michelin, zdobyła prestiżowe wyróżnienie. Twórcy badania Opinionated About Dining uznali ten lokal za jedną z najlepszych nowych restauracji w Europie.

Dawna Zajezdnia Służby Zdrowia to wielopoziomowy garaż o konstrukcji żelbetowej. To pierwszy tego typu obiekt w Polsce i zarazem cenny przykład modernistycznej architektury przemysłowej. Można w nim zauważyć inspiracje rozwiązaniami, które stosowali tacy przedstawiciele tego nurtu jak Le Corbusier i Walter Gropius.

Projekt Zajezdni powstał w oddziale nr 1 założonego w 1951 roku i nieistniejącego już Centralnego Biura Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego w Warszawie. Autorami projektu byli cenieni w Polsce i za granicą architekci: Janusz Czajkowski, Wiesław Żochowski i Mariusz Dalak.

Budowę garażu rozpoczęto w 1956 roku, zaś do użytku oddano go dwa lata później, w roku 1958. Na początku swoją bazę miała tu mieć flota samochodowa należąca do Komitetu Centralnego PZPR. Po październikowej odwilży Władysław Gomułka zdecydował jednak o przekazaniu obiektu warszawskiej służbie zdrowia.

Jak w przypadku wielu obiektów, które powstały w czasach wczesnego PRL-u, nad procesem projektowania garażu czuwał radziecki funkcjonariusz. Co ciekawe, pomimo promowanego w tamtym okresie stylu socrealistycznego, projekt spiralnych ramp nawiązywał do sztuki dawnej, a konkretnie – do wież renesansowego zamku w Baranowie.

Owe spiralne rampy są jednym z najbardziej efektownych elementów garażu – pozostawiono w nich odsłonięte żelbetowe belki. Charakterystyczne dla modernistycznej architektury przemysłowej wysokie, pasmowe przeszklenia są z jednej strony praktyczne, a z drugiej – dodają obiektowi lekkości i elegancji.

Perła modernizmu: garaż przy ul. Woronicza w Warszawie

Od początku dawna Zajezdnia pełniła funkcję zaplecza technicznego. Oprócz garaży na około 400 samochodów w budynku mieściła się stacja serwisowa, magazyny, myjnia, garaże dla ciężarówek i autobusów, zaplecze dla pracowników, a także pomieszczenia administracyjne.

Trzy wyższe kondygnacje przeznaczono na stanowiska postojowe. Połączono je dwoma spiralnymi, rampami o odsłoniętej żelbetowej konstrukcji. Na trzech piętrach znajdują się stanowiska postojowe, mogące pomieścić ponad 60 samochodów. Ciekawym estetycznym detalem jest układ przeszkleń, który odzwierciedlają rozmieszczenie stanowisk postojowych.

W 2008 roku budynek wyremontowano. Odnowiono wówczas elewację, zbudowano nowy wjazd, obiekt otrzymał też nowe nawierzchnie ciągów komunikacyjnych i parkingów.