Słynny opuszczony hotel w Krakowie odżyje. Przemiana modernistycznej perły PRL-u

Hotel „Cracovia” to jeden z czołowych przykładów polskiego powojennego modernizmu. Obiekt w centrum Krakowa od lat stoi pusty, a przez długi czas jego przyszłość była niepewna. Te obawy to już przeszłość. Ruszył konkurs na projekt jego renowacji.

Publikacja: 19.04.2023 14:36

W budynku „Cracovia” powstanie muzeum architektury i designu. Konkurs na projekt rozpisały krakowski

W budynku „Cracovia” powstanie muzeum architektury i designu. Konkurs na projekt rozpisały krakowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich i Muzeum Narodowe w Krakowie.

Foto: Zygmunt Put, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Krakowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich i Muzeum Narodowe w Krakowie rozpisały konkurs na projekt przebudowy dawnego hotelu „Cracovia”. Monumentalny modernistyczny obiekt od lat stoi w znacznej mierze pusty i nieużywany. W przyszłości znajdzie się w nim muzeum architektury i designu oraz kreatywny hub, ma też się stać nowym ośrodkiem życia kulturalnego krakowian.

Hotel „Cracovia” wraca do życia. W środku powstanie muzeum

Hotel „Cracovia” przestał funkcjonować w 2011 roku. Obecnie zagospodarowana jest tylko niewielka część modernistycznego budynku dawnego hotelu „Cracovia”. W pasażu na poziomie ulicy znajdują się sklepy, kawiarnie i restauracje. Ze względu na to rozdrobnienie całość wygląda niespójnie i niezbyt efektownie. Budynek jest w złym stanie i należy mu się gruntowny remont – zwłaszcza że jego lokalizacja jest wyjątkowa.

Czytaj więcej

Najsłynniejszy opuszczony dworzec uratowany przed ruiną. Jak wyglądają wnętrza?

Tuż obok „Cracovii” stoi równie słynny budynek kina „Kijów”, z którym hotel jest połączony nadziemnym przejściem, tworząc spójny kompleks. Po sąsiedzku znajduje się kilka monumentalnych gmachów: Muzeum Narodowe w Krakowie, Biblioteki Jagiellońska, Akademia Górniczo-Hutnicza i Uniwersytet Rolniczy.

Plac, na którym znajduje się hotel „Cracovia” wraz z sąsiadującymi z nim budynkami miał być reprezentacyjnym miejscem na mapie Krakowa, z widokiem na Kopiec Kościuszki. Teraz z tych planów niemal nic nie zostało, jednak w zamyśle przedstawicieli MNK i SARP-u ten zakątek Krakowa ma stać się nowoczesnym „forum kultury”.

Budynek hotelu „Cracovia” stoi na przeciwko Muzeum Narodowego w Krakowie.

Budynek hotelu „Cracovia” stoi na przeciwko Muzeum Narodowego w Krakowie.

Foto: Zygmunt Put, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Budynek dawnego hotelu wraz z jego otoczeniem mają otrzymać nowy, spójny wizerunek i odzyskać dawny blask. Pracownie architektoniczne z całej Polski mogą zgłaszać swoje projekty do ogłoszonego przez MNK i SARP konkursu na projekt renowacji hotelu „Cracovia” wraz z placem, na którym się znajduje.

Po renowacji w budynku mają mieścić się dwie instytucje: nowy oddział Muzeum Designu i Architektury oraz Modelowe Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych. We wnętrzach dawnego hotelu „Cracovia” znajdzie się więc nie tylko przestrzeń wystawiennicza, ale też kreatywny hub, w którym będą współpracować ze sobą przedsiębiorstwa, projektanci, uczelnie i instytuty badawcze. Pomiędzy budynkiem przyszłego muzeum a głównym gmachem MNK powstanie również nowa przestrzeń publiczna.

We wnętrzach dawnego hotelu znajdują się unikatowe mozaiki.

We wnętrzach dawnego hotelu znajdują się unikatowe mozaiki.

Foto: Zygmunt Put, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Rozstrzygnięcie konkursu oraz ogłoszenie jego wyników ma nastąpić do 17 listopada 2023 roku. Zdobywca pierwszej nagrody otrzyma 60 tysięcy złotych i zaproszenie do realizacji projektu. Nagrody pieniężne przewidziano również dla laureatów drugiej i trzeciej nagrody, a także dla uczestników drugiego etapu konkursu.

Hotel „Cracovia”: historia perły polskiego modernizmu

Budynek hotelu „Cracovia” zaprojektował w 1965 roku znany polski architekt Witold Cęckiewicz. Był on autorem szeregu obiektów, między innymi sąsiadującego z hotelem „Cracovia” kina „Kijów” i ambasady polskiej w New Delhi, a także wielu słynnych pomników i kościołów, w tym Pomnika Bitwy Grunwaldzkiej w Krakowie, katedry w Rzeszowie i Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach.

Hotel „Cracovia” wzniesiono na osi Stare Miasto-Kopiec Kościuszki, która obecnie znajduje się pod ochroną konserwatora zabytków. Dynamiczna bryła i fasada hotelu stanowią przykład wybitnej architektury powojennego modernizmu. We wnętrzach podłogi i ściany pokrywają płytki z naturalnego kamienia i efektowne mozaiki. Wrażenie robią też niezwykle eleganckie klatki schodowe. Gdy „Cracovię” otwierano w 1965 roku, była najnowocześniejszym obiektem tego typu w Polsce. 

Pięciopiętrowy hotel miał 309 pokoi i 9 apartamentów, a także ogromną restaurację (ok. 500 miejsc). W czasach świetności w „Cracovii” mieściło się także kasyno oraz sklepy.

Hotel przestał działać w 2011 roku, przed zamknięciem został wpisany do ewidencji zabytków. Obiekt przejął deweloper, a przyszłość „Cracovii” wydawała się niepewna. Debata na temat tego, jak ocalić budynek od upadku trwała od lat. W 2016 roku część „Cracovii” trafiła do rejestru zabytków. W tym samym roku obiekt wraz z otaczającą go działką przejęło Muzeum Narodowe w Krakowie, jego władzom udało się pozyskać fundusze na renowację budynku dawnego hotelu. 

Krakowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich i Muzeum Narodowe w Krakowie rozpisały konkurs na projekt przebudowy dawnego hotelu „Cracovia”. Monumentalny modernistyczny obiekt od lat stoi w znacznej mierze pusty i nieużywany. W przyszłości znajdzie się w nim muzeum architektury i designu oraz kreatywny hub, ma też się stać nowym ośrodkiem życia kulturalnego krakowian.

Hotel „Cracovia” wraca do życia. W środku powstanie muzeum

Pozostało 91% artykułu
Architektura
Wybrano najpiękniejszą winiarnię na świecie. To dzieło słynnego architekta
Architektura
„Luksusowy bunkier z ogrodem”. innowacyjny projekt znanego polskiego architekta
Architektura
Polskie muzeum z tytułem najlepszego na świecie. Sukces architektów z Warszawy
Architektura
Zamek w Łapalicach z prestiżowym wyróżnieniem. „Nieskończony potencjał”
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Architektura
Słynny budynek do wyburzenia. Przetrwał tylko 30 lat. „Od lat stoi pusty”