Muzeum Guggenheima w Bilbao ma 25 lat. Kontrowersyjny budynek nadal budzi emocje

Muzeum Guggenheima w Bilbao świętuje swoje 25-lecie. Ćwierćwiecze nie wystarczyło, by opadły emocje wokół niezwykłej bryły budynku projektu Franka H. Gehry’ego. Jedna z najważniejszych instytucji kultury w Europie wciąż budzi kontrowersje.

Publikacja: 08.11.2022 15:56

Budynek muzeum stał się nową wizytówką Bilbao.

Budynek muzeum stał się nową wizytówką Bilbao.

Foto: David Vives

W Muzeum Guggenheima w Bilbao można oglądać prace Warhola, Picassa, Pollocka czy Renoira. Ćwierćwiecze jednego z najbardziej charakterystycznych budynków na świecie przypomina o o jego wpływie na to, jak współcześnie projektuje się galerie sztuki i inne budynki użyteczności publicznej.

Muzeum Guggenheima w Bilbao: architektura, która dzieli

Powstanie słynnego muzeum sztuki współczesne to wynik współpracy rządu Kraju Basków z Fundacją Solomona R. Guggenheima. Celem kosztującej 100 milionów dolarów inwestycji była zmiana wizerunku Bilbao jako upadłego, poprzemysłowego miasta, targanego niepokojami społecznymi i atakami terrorystycznymi — i przyciągnięcie do niego większej liczby turystów.

Czytaj więcej

Holendrzy biją rekord. O tej wystawie w Amsterdamie będzie mówił świat

W 1991 roku zaakceptowano śmiały projekt budynku z tytanowej blachy, szkła i kamienia autorstwa wizjonera modernizmu, Franka Gehry’ego. Spektakularny obiekt, którego budowę ukończono w 1997 roku, stanął na brzegu rzeki Nervión. Zarówno jego jego fasada, jak i wnętrze definiuje mnóstwo krzywizn, przestrzenność i niezwykła dynamika.

Foto: Eduardo Kenji Amorim

Miliony ludzi z całego świata zaczęły zjeżdżać do Bilbao, aby zobaczyć nowe muzeum. Sytuacja ekonomiczna miasta znacznie się poprawiła, powstały tysiące nowych miejsc pracy w branży turystycznej, gastronomicznej i biznesowej. W Bilbao znajduje się aż sześć restauracji z gwiazdką Michelin.

„Efekt Bilbao” i „starchitekci”

Sam Gehry określił swój projekt „neutralnym”. Przyświecała mu zasada, aby galeria sztuki nie konkurowała z pracami eksponowanymi w jej wnętrzach. Część komentatorów twierdzi jednak, że Gehry’emu nie do końca udało się urzeczywistnić to założenie. Ich zdaniem muzeum samo w sobie jest niezwykle wyrazistym dziełem sztuki, które narzuca artystom sposób ekspozycji ich prac.

Faktem jest jednak, że to właśnie dzięki muzeum w Bilbao rozwinęło się zjawisko, które nazwano „efektem Bilbao”. Polega ono na dynamicznym rozwoju miast dzięki powstawaniu w nich ikonicznych budynków projektu światowej sławy architektów.

Foto: David Vives

W ślad za Bilbao poszły też inne miasta. Przykłady można mnożyć: muzeum V&A Dundee projektu Kengo Kumy, Muzeum Żydowskie w Berlinie autorstwa Daniela Liebeskinda, czy Centrum Hejdara Alijewa w Baku, który zaprojektowali architekci z biura Zahy Hadid — by wymienić tylko kilka realizacji.

Co najbardziej istotne, te i wiele innych obiektów projektu „starchitektów” to nie biurowce wzniesione na użytek biznesu, ale budynki publiczne. Z tego powodu pozwalają obcować z wybitną architekturą i sztuką praktycznie każdemu zainteresowanemu.

Architektura
Opuszczony kościół zmieni się w basen. To projekt słynnych architektów
Architektura
Osiedle w Europie zaprojektowane przez AI. To pierwszy taki projekt na świecie
Architektura
Metamorfoza opuszczonego kolosa. To będzie nowa atrakcja turystyczna Barcelony
Architektura
Europejska ikona brutalizmu nie zostanie wyburzona. „Betonowe piekło” do remontu
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Architektura
Słynny most w Londynie do wyburzenia? Zły stan perły XIX-wiecznej architektury