Rosja musi zwrócić obraz wart 100 mln dolarów. Dzieło Rubensa wróci do Niemiec?

Słynny obraz Rubensa „Tarkwiniusz i Lukrecja” wróci do Niemiec. Wcześniej kupił go rosyjski kolekcjoner. Zdaniem sądu – zrobił to w sposób nielegalny. Czy Rosjanie zwrócą Niemcom arcydzieło Rubensa?

Publikacja: 14.12.2023 16:18

Obraz „Tarkwiniusz i Lukrecja” wisiał w pałacu Sanssouci w Poczdamie, w czasie wojny został przez Ni

Obraz „Tarkwiniusz i Lukrecja” wisiał w pałacu Sanssouci w Poczdamie, w czasie wojny został przez Niemców przeniesiony w inne miejsce, a potem – zdaniem strony niemieckiej – zrabowany przez ZSRR.

Foto: Allie Caulfield, CC BY 2.0, Wikimedia Commons

Obraz Petera Paula Rubensa wróci do Niemiec po wielu dekadach sporu z Rosją. „Tarkwiniusz i Lukrecja” to jedno z najcenniejszych dzieł sztuki, jakie w czasie II wojny światowej wywieziono z Niemiec.

Obraz Rubensa „Tarkwiniusz i Lukrecja” wraca do Niemiec

Przez sześć dekad płótno Petera Paula Rubensa pod tytułem „Tarkwiniusz i Lukrecja” uważano za zaginione. Niewielu ekspertów wierzyło, że kiedykolwiek się odnajdzie. Przez lata obrazu poszukiwał Interpol, jednak bezskutecznie.

O dziele Rubensa ponownie zrobiło się głośno, kiedy w 1999 roku, po dokonaniu pewnych prac renowacyjnych, dzieło nabył rosyjski biznesmen Władimir Łogwinienko. W październiku 2023 roku Sąd Rejonowy w Poczdamie stwierdził jednak, że Rosjanin nie jest prawowitym właścicielem obrazu, ponieważ ani nie kupił go w sposób legalny, ani go nie odziedziczył.

Czytaj więcej

Porażka rosyjskiego oligarchy. Koniec batalii prawnej na 3 kontynentach

Po wielu latach napięć na linii Niemcy-Rosja w sprawie cennego dzieła, obydwa kraje doszły do porozumienia, że „Tarkwiniusz i Lukrecja” wróci do Niemiec. Niemniej, płótno wciąż znajduje się w Moskwie i nie wiadomo, kiedy zostanie przewiezione do Berlina.

„To pierwszy krok w kierunku odzyskania tego niezwykle ważnego arcydzieła, nie tylko dla Pałaców Pruskich, ale również dla całego świata” – powiedział dyrektor generalny fundacji Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg (SPSG), profesor Hartmut Dorgerloh, dziękując rosyjskim funkcjonariuszom za pomoc w odzyskaniu obrazu.

„Tarkwiniusz i Lukrecja” – arcydzieło Rubensa o burzliwej historii

Olejny obraz „Tarkwiniusz i Lukrecja” o wymiarach 1,87 na 2,15 metra Rubens namalował w latach 1610–1611. Dzieło przedstawia pełną dramatyzmu scenę między synem króla Tarkwiniusza Pysznego Sekstusem Tarkwiniuszem a Rzymianką Lukrecją, tuż przez zgwałceniem kobiety przez królewskiego syna.

Motyw ten często pojawia się w malarstwie epoki renesansu. Zgodnie z rzymskimi podaniami, zhańbienie Lukrecji doprowadziło do jej samobójstwa i stało się bezpośrednią przyczyną powstania rzymskich obywateli pod wodzą Lucjusza Juniusza Brutusa. W rezultacie obalono w Rzymie monarchię i ustanowiono republikę.

Peter Paul Rubens, „Tarkwiniusz i Lukrecja”.

Peter Paul Rubens, „Tarkwiniusz i Lukrecja”.

Foto: Peter Paul Rubens, domena publiczna, Wikimedia Commons

Uważa się, że obraz znalazł się na Zamku w Berlinie za sprawą króla Fryderyka Wilhelma I Pruskiego, który go kupił. Następnie w 1790 roku dzieło przewieziono do Nowego Pałacu w Poczdamie, gdzie w galerii Sanssouci znajdowało się ono aż do II wojny światowej.

Co ciekawe, Niemcy i Rosjanie mają dwie różne wersje dalszej historii obrazu. Ci pierwsi relacjonują, że wraz wieloma innymi dziełami sztuki w 1942 roku płótno przewieziono do Zamku Rheinsberg, aby zapewnić ochronę cennym artefaktom. W trakcie wojny, przy udziale radzieckiej komisji do spraw łupów wojennych, obraz miał trafić do Związku Radzieckiego i od tamtego czasu uznano go za zaginiony.

Zdaniem Rosjan obraz wisiał w domu kochanki Josepha Goebbelsa, skąd zabrał go do Rosji jeden z radzieckich majorów. Przez dekady płótno przeleżało zwinięte w rulon w jego domu. Później przechodziło od jednego handlarza do drugiego i dopiero po latach zorientowano się, że to oryginalny obraz Rubensa. W końcu dzieło trafiło w ręce Łogwinienki.

Fundacja SPSG podaje, że spośród 159 obrazów, które przed wojną wisiały w galerii Sanssouci, wciąż brakuje 99 dzieł – w tym „Tarkwiniusza i Lukrecji”. Ogółem w ograbionych niemieckich galeriach działających pod egidą instytucji, brakuje ponad trzech tysięcy obrazów.

Obraz Petera Paula Rubensa wróci do Niemiec po wielu dekadach sporu z Rosją. „Tarkwiniusz i Lukrecja” to jedno z najcenniejszych dzieł sztuki, jakie w czasie II wojny światowej wywieziono z Niemiec.

Obraz Rubensa „Tarkwiniusz i Lukrecja” wraca do Niemiec

Pozostało 94% artykułu
Sztuka
Nowy członek elitarnego „Klubu 100 milionów dolarów”. Na aukcji padł rekord
Sztuka
Nowe fakty na temat słynnej maski Tutanchamona. Badacze przeoczyli jeden detal
Sztuka
Sztuka wkracza do domów: jak rozpocząć przygodę z kolekcjonowaniem?
Sztuka
Magda Atkins i Ewa Ewart z nagrodą Złotego Delfina za film „Bez retuszu”
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Sztuka
BMW Art Club łączy siły z Unsound Festival. Nowa odsłona prestiżowego cyklu