Jadwiga Maziarska: Assembly. Wystawa polskiej artystki w Muzeum Susch

Davos słynie z tras narciarskich, a także z międzynarodowego forum ekonomicznego, na które co roku zjeżdżają najważniejsze osoby świata polityki i biznesu. Niedaleko, nad rwącą rzeką Inn, leży miasteczko Susch. Tu ulokowało się niezwykłe muzeum, którego twórczyni postawiła sobie cel: promować kobiety w sztuce. Najnowsza wystawa monograficzna Jadwigi Maziarskiej, którą w Susch można oglądać do jesieni, to dowód, że w tej misji fundatorka muzeum jest bezkompromisowa i kroczy własną drogą. 

Muzeum Susch: Sztuka pięknie ukryta

Muzea poświęcone sztuce bywają czymś, co Anglosasi nazywają „statement” – mocna wypowiedź, podkreślenie znaczenia. Takim „statementem” jest choćby Guggenheim Museum w Bilbao, paryski budynek Fondation Louis Vuitton czy nawet warszawski MSN. W przypadku Muzeum Susch jest zupełnie inaczej. To obiekt stworzony wokół innych założeń, szanujący kontekst, który jest tu unikatowy – spokojna miejscowość w alpejskiej dolinie, dawny przystanek na ważnym przed wiekami szlaku pielgrzymkowym.

Foto: Conradin Frei/Muzeum Susch, Art Stations Foundation CH

Z zewnątrz muzeum wydaje się skromne, wręcz niepozorne, dopiero wejście do środka pozwala docenić odważną wizję architektów. Sale mieszczące wystawę stałą, a także wystawy czasowe, rozmieszczono na kilku poziomach, do tego część pomieszczeń wykuto w twardej alpejskiej skale. Gigantyczne wyzwanie dla architektów i budowniczych, wymagające usunięcia (także przy pomocy materiałów wybuchowych) 10 tysięcy ton skał, zaowocowało powstaniem obiektu o wyjątkowym charakterze. 

Foto: Federico Sette, Muzeum Susch/Art Stations Foundation

W pamiętających średniowiecze wnętrzach Grażyna Kulczyk, pomysłodawczyni i fundatorka Muzeum Susch, regularnie gości prace artystek z całego świata. To jedyna, obok waszyngońskiego National Museum of Women in the Arts (NMWA), instytucja skupiona przede wszystkim na kobiecej sztuce. A także – muzeum, które dzisiaj, po ledwie kilku latach od otwarcia, z powodzeniem funkcjonuje w światowym systemie czołowych placówek kulturalnych. Muzeum Susch odwiedzają kuratorzy z Europy i USA, przyjeżdżają znani kolekcjonerzy i słynne gwiazdy – a także wielu miłośników sztuki z całego świata.  

Jadwiga Maziarska: Assembly. Wystawa w Muzeum Susch

15 czerwca w Muzeum Susch otwarto wystawę zatytułowaną „Jadwiga Maziarska: Assembly”. To pierwsza prezentacja prac krakowskiej artystki zorganizowana poza granicami Polski i od razu niezwykle obszerna – w Muzeum Susch prezentowanych jest ponad sto prac Maziarskiej. 

Foto: Federico Sette, Muzeum Susch/Art Stations Foundation

„Jestem realistką. (…) Nie interpretuję rzeczywistości wokół, jestem bardziej naukowcem” – mówiła o sobie Jadwiga Maziarska. Przez całe życie eksperymentowała, badała nowe materiały i połączenia między nimi. Nieustannie poszukiwała – w jej dorobku obrazy, reliefy, obiekty przestrzenne czy kolaże. Tę ciekawość, wszechstronność, odwagę i artystyczną dociekliwość widać na wystawie w Szwajcarii. W swojej pracy Maziarska chętnie sięgała po tak nieoczywiste materiały jak piasek, tkaniny, kasza czy wosk. Ten ostatni stał się zresztą istotny w jej twórczości, w pewnym sensie był nawet jej znakiem rozpoznawczym, choć patrząc na różnorodność prac prezentowanych w Muzeum Susch, takie określenie można by uznać za nieuprawnione. Wystawa w Szwajcarii to bowiem podróż przez niezwykle bogaty świat Jadwigi Maziarskiej, od pierwszych prac z końca lat 40. przez słynne woskowe reliefy z lat 60. po malarstwo i kolaże, które tworzyła przez kilkadziesiąt lat. 

Jak piszą kuratorki wystawy, Rhea Anastas i Barbara Piwowarska: „Tytuł wystawy odzwierciedla podejście Maziarskiej jako „inżynierki i majsterkowiczki” (...). Jadwiga Maziarska okazuje się być jednym z najważniejszych głosów polskiej awangardy, razem z jej bliską przyjaciółką i rozmówczynią, Erną Rosenstein, w ostatnich latach coraz bardziej docenianą”.