Kobieta i mężczyzna w pracy. Stereotypy, które nigdy się nie kończą

Uprzedzenia to do pewnego stopnia nieuświadomione przekonania. Wynikają one z wyuczonych założeń, które nie są poparte obiektywnymi danymi lub faktami, a z których nie zdajemy sobie w pełni sprawy. Ich mechanizm pobudzany jest raczej siłą społecznie utrwalonych stereotypów i często nawet dowody, np. w postaci mierzalnych wyników, nie są w stanie przekonać osoby reprezentującej określone uprzedzenia. Co więcej, osoba uprzedzona najczęściej ocenia lub wyraża negatywny osąd nie tylko bez wcześniejszej styczności z daną osobą czy zjawiskiem, lecz także nie widzi potrzeby weryfikacji informacji, na podstawie których wydaje osądy czy opinie. 

Niestety, ludzi do czegoś uprzedzonych trudno jest przekonać poprzez racjonalną argumentację do pozbycia się tych uprzedzeń. Wolą oni żyć w świecie swoich racji niż przyznać się do błędu.  

Wspomniany raport firmy McKinsey i fundacji Lean In pokazuje, jak działają nasze uprzedzenia. Jeśli mężczyzna i kobieta zajmują porównywalne stanowiska, wykonują swoją pracę na tym samym poziomie i osiągają tak równie dobre wyniki (co jest szczególnie widoczne w przypadku efektów pracy, które można zmierzyć i porównać, np. poziom sprzedaży), często pojawia się przekonanie, że osiągnięcia mężczyzny są lepsze w porównaniu do osiągnięć kobiety.

Czytaj więcej

Ludzie

Polska architektka w Dubaju: nie dostaję próśb od klientów o złote żyrandole

Gdy wracam do miast w Europie, które znam, mam wrażenie, że są one statyczne w porównaniu z tym, co dzieje się w Dubaju – mówi Agata Kurzela, polska architektka od lat mieszkająca i pracująca w Dubaju.

To bardzo złożone zjawisko, u jego podłoża leżą tysiące lat uprzedzeń wobec kobiet,. Ma ono jednak daleko idące skutki we współczesnych systemach zarządzania, rekrutacji czy awansowania pracowników. Lada moment będzie miało jeszcze większe – do 30 czerwca 2026 roku kraje unijne zobowiązane są do wprowadzenia parytetów płci w zarządach i radach nadzorczych spółek giełdowych.

Jak oceniamy sukces kobiet, a jak – mężczyzn? 

Zdecydowana większość kobiet ma samoocenę zaniżoną w stosunku do swoich kwalifikacji i umiejętności. Z kolei samoocena zdecydowanej większości mężczyzn w tym względzie jest z kolei zawyżona.

Ocena osiągnięć kobiet i mężczyzn niemal zawsze jest obarczona błędem polegającym na tym, że istnieje tendencja — i dzieje się to systemowo — do niedoceniania osiągnięć kobiet i przeceniania osiągnięć mężczyzn.

Sukces osiągnięty przez mężczyznę postrzega się jako oczywisty rezultat jego kompetencji, a więc przypisuje się go jego wewnętrznym predyspozycjom. Natomiast sukces kobiety przypisuje się czynnikom zewnętrznym, z których najczęściej wymieniane to ciężka praca, szczęście i pomoc uzyskana od innych.

Tu pojawia się duży problem – jeśli jesteśmy przekonani, że ktoś osiągnął sukces dzięki swoim kompetencjom, wierzymy tym samym, że dzięki nim sprawdzi się na wyższym stanowisku i sprosta kolejnym wyzwaniom.

Jeśli z kolei jesteśmy przekonani, że ktoś osiągnął sukces dzięki pomocy innych lub dlatego, że miał szczęście, wiara w potencjał takiej osoby i jej możliwości radzenia sobie z nowymi wyzwaniami jest równa zeru.

Tysiące lat utrwalania wzorców kulturowych  

Właśnie dlatego firmy i organizacje wykazują silną tendencję do promowania i awansowania mężczyzn na podstawie ich potencjalnych możliwości, a kobiety dopiero wtedy, gdy udowodniły, że są specjalistkami i potrafią coś osiągnąć.