Urzędnicy mają pisać „po ludzku”. Nowa Zelandia szykuje ustawę o prostym języku

Władze Nowej Zelandii chcą się rozprawić z urzędniczym żargonem. Parlament w Wellington pracuje nad ustawą, która zakazuje używania w dokumentach skomplikowanego słownictwa, trudnego do zrozumienia przez obywateli.

Publikacja: 20.10.2022 14:58

Beehive (ang. ul) – budynek nowozelandzkiego parlamentu w Wellington.

Foto: Koon Chakhatrakan

Izabela Popko

Na taką ustawę z pewnością czekają obywatele wielu krajów. Mieszkańcy Nowej Zelandii nareszcie będą mieli szansę dobrze zrozumieć, co mają im do przekazania urzędnicy państwowi. Nowe prawo zapisano w dokumencie o nazwie „Ustawa o prostym języku”.

Nowa Zelandia: ustawa o prostym języku

Przeczytanie wielu urzędowych pism z pełnym zrozumieniem bywa niekiedy po prostu niemożliwe. Aby pojąć, co konkretnie urzędnik ma nam do zakomunikowania w kuriozalnie długich i skomplikowanych zdaniach, czasem musimy się zatrzymać i przeczytać całość od początku. Jeżeli mamy do czynienia z mało ważnym pismem, to bywa, że po prostu nie doczytujemy go do końca.

Już niebawem mieszkańcy Nowej Zelandii uwolnią się od tego problemu. Urzędnicy w tym kraju będą mieli prawny obowiązek jasnego i zrozumiałego formułowania urzędowych komunikatów. Ustawa o prostym języku uzyskała poparcie rządu Nowej Zelandii i pomyślnie przeszła trzecie czytanie w tamtejszym parlamencie.

Projekt ustawy zaproponowała posłanka Rachel Boyack z nowozelandzkiej Partii Pracy. „Ludzie mieszkający w Nowej Zelandii mają prawo do tego, aby zrozumieć, czego oczekuje od nich rząd, a także jakie mają prawa” – powiedziała parlamentarzystka, którą zacytowała Tess McClure, nowozelandzka korespondentka „Guardiana”.

Czytaj więcej

Termy w Miskolctapolca były wykorzystywane już w starożytności.

Miejsca

Słynne starożytne termy na Węgrzech padły. Powód: rosnące ceny gazu

Do jaskiń z wodami krasowymi ludzie przychodzili się kąpać już w starożytności. Teraz termy w Miskolctapolca, na przedmieściach miasta Miszkolc, świecą pustkami. Z powodu rosnących cen gazu obiekt, słynny w Europie, został zamknięty.

Boyack stworzyła nową ustawę przede wszystkim z myślą o osobach, których językiem ojczystym nie jest angielski. Urzędowe dokumenty spełniające wymogi nowej ustawy mają też ponadto zrozumiałe dla osób z niepełnosprawnościami oraz posiadających niższy poziom wykształcenia.

W ustawie znajduje się zapis określający, czym dokładnie jest ów „prosty język”. Określenie to oznacza po pierwsze, że komunikaty mają być dopasowane do kompetencji językowych ich odbiorców. Po drugie zaś, prosty język to taki, który jest jasny, zwięzły i dobrze skonstruowany pod względem gramatycznym.

Wymóg używania prostego języka odnosi się zarówno do pism, które obywatele otrzymują na papierze, jak i treści w formie elektronicznej, w tym na stronach internetowych. Nad klarownością oficjalnych komunikatów mają ponadto czuwać specjalnie do tego wyznaczeni pracownicy instytucji publicznych.

Nowa ustawę poparła większość posłów. Byli to przede wszystkim przedstawiciele nowozelandzkiej Partii Pracy, partii maoryskich i Zieloni.

Obywatele mają prawo do rozumienia urzędowych komunikatów

Zdaniem posłów popierających ustawę o prostym języku nowy dokument nie tylko ułatwi życie obywatelom, ale też zaoszczędzi czas urzędników i publiczne pieniądze. Podkreślają oni, że jasna komunikacja to podstawa dobrze funkcjonującej demokracji i że na nowej ustawie skorzystają między innymi osoby starsze oraz te, które dotychczas musiały tłumaczyć pisma.

Choć być może trudno w to uwierzyć, nowa ustawa miała również swoich oponentów w parlamencie. Mniej zaskakujące jest to, że należeli oni do partii opozycyjnej. Jak relacjonuje Tess McClure z „Guardiana, zapowiedzieli już, że jeżeli wygrają wybory w przyszłym roku, z pewnością ją uchylą.

Zdaniem posła Simeona Browna z nowozelandzkiej Partii Narodowej, ustawa przyniesie same problemy. Stwierdził on, że stworzenie nowego wymogu, jakim jest obowiązek używania w oficjalnych pismach bardziej klarownego języka, paradoksalnie przyczyni się do zagęszczenia biurokratycznych meandrów w aparacie państwowym.

Urzędników mających czuwać nad czytelnością dokumentów, Brown nazwał „policją prostego języka”, która będzie zawracać głowę pracownikom instytucji, „chodząc i zaglądając pracownikom przez ramię”.

Nowa ustawa jest już na ostatnim etapie procesu legislacyjnego i czeka na ostateczne zatwierdzenie.

Australia i Oceania Nowa Zelandia Akty Prawne Ustawy

Nowa Zelandia: ustawa o prostym języku

Pozostało jeszcze 93% artykułu

Eksperci zwracają uwagę na rosnącą popularność zjawisk takich jak „Career catfishing” czy „Office gh

Społeczeństwo

Pokolenie Z narzuca swoje zasady w pracy. „Office ghosting” zmorą pracodawców

Pokolenie Z staje się motorem napędowym zmian na rynku pracy. Przeciwstawia się standardom, które uważa za przestarzałe i dąży do uzyskania większej równowagi między pracą a życiem prywatnym. Niektóre jednak te zmiany bywają zaskakujące i wymagają od pracodawców dużej elastyczności, na co nie wszyscy są gotowi.

Null Stern Hotel – hotel bez gwiazdek, ale za to pod gwiazdami. To projekt Franka i Patrika Riklina

Społeczeństwo

Firmy znalazły sposób, jak zarabiać na naszym niewyspaniu. Rośnie nowa branża

Nie można w niego inwestować, nie da się go „flipować”, nie można też go kupić. Stał się najcenniejszym dobrem w przepracowanych społeczeństwach. Co to takiego? Sen. Coraz więcej osób bierze urlop, żeby się wyspać, a luksusowe łóżka czy specjalnie przygotowane szyte kołdry zyskują coraz większą popularność – podobnie jak oferta hoteli kuszących osoby niewyspane perspektywą idealnego urlopu pod kołdrą.

Według oficjalnych danych ponad trzy czwarte mieszkańców USA ma nadwagę lub cierpi na otyłość, a pop

Społeczeństwo

Kolejna branża zagrożona przez „Efekt Ozempiku”. Potentaci boleśnie to odczują

Popularność środków pomagających ograniczyć apetyt i – co za tym idzie – zmniejszyć wagę to nie tylko kwestia zdrowia. Jak się okazuje, to także wyzwanie dla wielu branż, które zaczynają skutki upowszechnienia się tego typu specyfików.

Autorzy badania przeanalizowali 15-letnie ścieżki kariery ponad 43 tysięcy osób posiadających tytuł

Społeczeństwo

Czy uroda pomaga w karierze? Raport z badania wśród 43 tysięcy osób z MBA

Talent i kompetencje to nie wszystko co jest potrzebne, by osiągnąć sukces zawodowy i mieć nadzieję na zrobienie kariery – tak uważa wiele osób. Czy tak jest w istocie? Zagadnienie przebadali eksperci z jednej z amerykańskich uczelni.

Społeczeństwo

Sondaż: Zmiany w 800+ dla Ukraińców mają ponadpartyjne poparcie

Jednym z ważniejszych tematów w kampanii wyborczej są zmiany w 800+ dla Ukraińców. Co o propozycjach polityków myślą Polacy? Wnioski z sondażu IBRiS dla „Rzeczpospolitej” są jednoznaczne.

Materiał Promocyjny

Lexus NX. Modny, komfortowy SUV. Korzystaj ze spektakularnego finału wyprzedaży

Powitanie repatriantów z Kazachstanu w Stepnicy (województwo zachodniopomorskie), sierpień 2016 r.

Społeczeństwo

Repatriacja przyspieszy. Na jakie pieniądze mogą liczyć repatrianci?

MSWiA chce tak zmienić przepisy dotyczące repatriacji, aby stworzyć warunki do powrotu większej liczby osób o polskich korzeniach do kraju.

Oprocentowanie obligacji detalicznych w grudniu zostanie utrzymane na poziomie z listopada.

Kalendarium

Kalendarium - niedziela 16 lutego

Co dziś nowego w prawie i gospodarce? Co opublikowano w Dzienniku Ustaw, jakie akty prawne wchodzą w życie, jakie ważne interpretacje wydały sądy, co ogłosił GUS, a co zapowiedział rząd? Oto subiektywne kalendarium dla profesjonalistów.