Muzeum zamieniło słynny obraz na kopię autorstwa AI. Protesty zwiedzających

„Dziewczyna z perłą” Jana Vermeera znajduje się teraz w amsterdamskim Rijksmuseum i stanowi jeden z najważniejszych elementów trwającej tam właśnie, największej w historii, wystawy obrazów holenderskiego mistrza. W Mauritshuis, do którego należy oryginał, powieszono obraz zastępczy, który jednak wzbudził spore kontrowersje.

„Dziewczyna z perłą” stworzona przez AI

„Dziewczyna z perłą” Johannesa Vermeera z 1665 roku należy do zasobów haskiego Mauritshuis i stanowi część stałej ekspozycji tego muzeum. Na kilka miesięcy obraz „przeprowadził się” do Rijksmuseum, aby zasilić tamtejszą wystawę obrazów Vermeera.

Aby zapełnić lukę po oryginalnym obrazie, Mauritshuis rozpisało w ubiegłym miesiącu konkurs na stworzenie jego zastępczej kopii. Na czas nieobecności oryginału miała zająć miejsce autentycznej „Dziewczyny z perłą”. W konkursie mógł wziąć udział każdy – niekoniecznie profesjonalny artysta.

Czytaj więcej

Sztuka

Rzeźba Jeffa Koonsa rozbita? To nic, kolekcjonerzy chcą kupić to, co z niej zostało

Miniatura rzeźby „Baloon Dog” Jeffa Koonsa warta blisko 200 tysięcy złotych została przypadkowo z...

Organizatorzy konkursu dali jego uczestnikom pełną dowolność w kwestii techniki i stylu. Wyłoniono pięć zwycięskich prac, które wydrukowano i wywieszono we wnętrzach muzeum. Jeden z pięciu tych zastępczych obrazów wywołał falę protestów miłośników sztuki.

Pracę pod tytułem „Dziewczyna ze świecącymi kolczykami” przesłał niemiecki artysta Julian van Dieken, specjalizujący się w tworzeniu obrazów przy użyciu sztucznej inteligencji. Van Dieken wygenerował obraz, wykorzystując popularny algorytm Midjourney. Efekt? Jego „Dziewczyna ze świecącymi kolczykami” budzi skojarzenia z postaciami, które można zobaczyć na przykład w najnowszych edycjach gier komputerowych. Tworzy się je z niemal fotograficzną precyzją, choć nadal wyraźnie widać, że powstały na komputerze.

Zabawnym elementem są kolczyki bohaterki obrazu – to w zasadzie dwie świecące się żarówki. Pod postem ogłaszającym zwycięzców konkursu na instagramowym koncie Mauritshuis pojawiło się mnóstwo negatywnych komentarzy pod adresem organizatorów konkursu.

Użytkownicy ostro skrytykowali decyzję o wyborze obrazu, który powstał przy użyciu sztucznej inteligencji. Muzealnikom zarzucano między innymi wspieranie sztucznego i wątpliwego etycznie narzędzia, jakim jest AI, a także brak szacunku dla prawdziwego dziedzictwa kulturowego ludzkości, jakim są dzieła stworzone ręką człowieka.

Czy sztuczna inteligencja zastąpi artystów?

Sam autor „Dziewczyny ze świecącymi kolczykami” w reakcji na swoje zwycięstwo wyraził radość połączoną z zakłopotaniem. Fakt umieszczenia jego obrazu pośród dzieł takich mistrzów jak Rembrandt, van Dyck czy Rubens określił w jednym ze swoich postów na Instagramie jako „szalone” i „surrealistyczne".