Pałac Rzeczpospolitej znów zachwyca. Warszawska perła baroku odzyskała blask

Pałac Rzeczypospolitej w Warszawie, jeden z najpiękniejszych barokowych pałaców w Polsce, przeszedł gruntowną modernizację i w tym roku po raz otworzył się dla zwiedzających. „ Pierwszy raz od XVII wieku mogliśmy pokazać wnętrza, w których umieściliśmy najważniejsze zabytki polskiej literatury i kultury” – mówi dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej.

Publikacja: 14.08.2024 11:32

Dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, w Pałacu Rzeczpospolitej.

Dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, w Pałacu Rzeczpospolitej.

Foto: Bartek Barczyk

Gdy powstał pod koniec XVII wieku, uchodził za jeden z najpiękniejszych barokowych obiektów tego typu w Polsce – a może nawet w Europie. W czasie II wojny światowej został niemal doszczętnie zniszczony. Mimo to Pałac Krasińskich, bo o nim mowa, podniesiono z ruin i zrekonstruowano, choć przez lata pozostawał zamknięty dla zwiedzających.

Od niedawna, po gruntownej przebudowie i modernizacji Pałac Rzeczypospolitej, bo tak brzmi obecnie nazwa tego zabytku, po raz pierwszy w swojej historii otworzył się dla zwiedzających. Wnętrza pałacu zachwycają. Jak wyglądała praca nad jego przebudową i modernizacją?

Pałac Krasińskich w Warszawie. Perła baroku podniesiona z ruin

Przez wiele dekad barokowy Pałac Krasińskich w Warszawie można było oglądać jedynie z zewnątrz – obiekt pozostawał zamknięty dla szerszej publiczności. Budynek przez lata pełnił funkcję magazynu mieszczącego zasoby Biblioteki Narodowej i mogli do niego wejść niemal wyłącznie pracownicy tej instytucji oraz badacze literatury.

Czytaj więcej

Unikatowy domek na działce ROD w Warszawie. To projekt znanych architektów

Lista skarbów polskiego piśmiennictwa, która znajduje się w Pałacu Rzeczypospolitej, jest długa. Wymieńmy chociażby takie średniowieczne manuskrypty jak Psałterz floriański, Kodeks supraski i Kazania świętokrzyskie, kroniki Jana Długosza, Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, a także dzieła kolejnych wieków: rękopisy Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida oraz pamiątki po Krzysztofie Kamilu Baczyńskim, Czesławie Miłoszu czy Zbigniewie Herbercie.

Bartek Barczyk

Nareszcie te i wiele innych przedmiotów można obejrzeć, a przy okazji podziwiać imponujące efekty przebudowy i modernizacji wnętrz pałacu, którego oficjalne otwarcie nastąpiło 21 maja 2024 roku.

Autorami rewitalizacji jednego z najcenniejszych zabytków Warszawy są architekci z pracowni architektonicznej Konior Studio we współpracy z biurem Pas Projekt. Konior Studio zaprojektowało też stałą wystawę we wnętrzach Pałacu Rzeczypospolitej.

Tomasz Konior, współautor projektu przebudowy i modernizacji Pałacu Rzeczpospolitej, w jednej z pała

Tomasz Konior, współautor projektu przebudowy i modernizacji Pałacu Rzeczpospolitej, w jednej z pałacowych sal.

Bartek Barczyk

„Pierwszy raz od XVII wieku mogliśmy pokazać wnętrza, w których umieściliśmy najważniejsze zabytki polskiej literatury i kultury, relikwie języka polskiego, pamiątki historii dawnej i współczesnej” – mówi dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. „W gablotach znajdują się skarby wielu narodów, kultur i języków, które pokojowo współistniały w granicach Rzeczypospolitej, ale także bezcenne obiekty średniowieczne i renesansowe kultury europejskiej, takie jak choćby mapa Ptolemeusza sprzed odkrycia Ameryki. Niektóre z nich należą zarówno do kultury polskiej, jak i światowej, tak jak rękopisy Fryderyka Chopina czy Henryka Mikołaja Góreckiego” – dodaje.

Bartek Barczyk

W trakcie renowacji zadbano o zachowanie i odpowiednią odbudowę takich elementów jak rzeźby, płaskorzeźby, sztukaterie i mozaiki, a także okna, posadzki i ściany. Remont przeszła też fasada pałacu, fragmenty dachu i schody zewnętrzne.

„Wyzwaniem i poważną ingerencją w cenną strukturę było właściwe wyeksponowanie w nowym miejscu oryginalnej Biblioteki Wilanowskiej – ocalałego z pożogi wojennej księgozbioru wraz z cennym wyposażeniem i oryginalnymi meblami” – tłumaczy Tomasz Konior, główny architekt w pracowni Konior Studio. „ W tym celu przebudowano fragment wschodniego skrzydła. Nowa konstrukcja zastąpiła istniejące fragmenty ścian i stropów. Powstała przestronna przestrzeń ekspozycji i jej zabezpieczenia. Dotychczas unikalny zbiór zajmował Salę Białą, zasłaniając jej wyjątkowy charakter. Dziś sala znów pełni reprezentacyjną funkcję. Wraz z Salą Kariatyd, spektakularną klatką schodową i Salą Rycerską na parterze stanowią unikalny przykład kunsztu dawnych mistrzów – wyjaśnia.

Bartek Barczyk

Zadbano też o bezpieczeństwo zasobów Biblioteki Narodowej dzięki specjalnym gablotom zapewniającym odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza. Nowym elementem ekspozycji jest też nowoczesny sprzęt multimedialny. Szczególnym miejscem w pałacu jest z kolei sala, w której znajduje się urna z prochami książek, które spłonęły w pożarze.

Bartek Barczyk

Cały budynek wyposażono w instalacje oszczędzające energię: oświetlenie, centralne ogrzewanie, wentylację i klimatyzację. W projekcie rewitalizacji Pałacu Rzeczypospolitej nie zapomniano też o potrzebach osób z niepełnosprawnościami. Pałac można zwiedzać bezpłatnie, sześć dni w tygodniu.

Pałac Krasińskich: architektoniczna perła Warszawy odzyskała blask

Pałac Krasińskich został wybudowany w latach 1677-1695 na zlecenie wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego Autorem projektu był słynny niderlandzki architekt Tylman z Gameren — ten sam, który zaprojektował między innymi Pałac w Nieborowie, Pałac Branickich w Białymstoku czy Kaplicę Królewską w Gdańsku.

Bartek Barczyk

W okresie międzywojennym w pałacu siedzibę miał Sąd Najwyższy. W trakcie II wojny światowej pałac uległ bardzo poważnym zniszczeniom – najpierw uszkodziły go bombardowania niemieckie z września 1939 roku, potem także naloty w czasie Powstania Warszawskiego. Po upadku powstania budynek został niemal doszczętnie zniszczony. W okresie powojennym pałac podniesiono z ruin i odbudowano go w okresie 1948-1961.

W kolejnych latach przeprowadzono prace odbudowy elewacji i rekonstrukcji detali architektonicznych. Najnowsze prace renowacyjne, których efekty już można oglądać, to pierwsza od wielu lat tak szeroko zakrojona rewitalizacja Pałacu Krasińskich Rzeczypospolitej.

Gdy powstał pod koniec XVII wieku, uchodził za jeden z najpiękniejszych barokowych obiektów tego typu w Polsce – a może nawet w Europie. W czasie II wojny światowej został niemal doszczętnie zniszczony. Mimo to Pałac Krasińskich, bo o nim mowa, podniesiono z ruin i zrekonstruowano, choć przez lata pozostawał zamknięty dla zwiedzających.

Od niedawna, po gruntownej przebudowie i modernizacji Pałac Rzeczypospolitej, bo tak brzmi obecnie nazwa tego zabytku, po raz pierwszy w swojej historii otworzył się dla zwiedzających. Wnętrza pałacu zachwycają. Jak wyglądała praca nad jego przebudową i modernizacją?

Pozostało 89% artykułu
Architektura
Luksusowy polski bunkier z nagrodą w Niemczech. To dzieło polskiego architekta
Architektura
Kameralny dom na Kaszubach w światowej elicie. Walczy o tytuł najpiękniejszego
Architektura
Rusza największa w Europie dzielnica biurowców z drewna. „Tu był tylko beton”
Architektura
Projekt odbudowy Pałacu Saskiego z międzynarodową nagrodą. „Symbol miasta”
Architektura
Twórca najwyższego wieżowca w Polsce odbuduje Charków. Metamorfoza blokowisk