Pałac Rzeczpospolitej znów zachwyca. Warszawska perła baroku odzyskała blask

Gdy powstał pod koniec XVII wieku, uchodził za jeden z najpiękniejszych barokowych obiektów tego typu w Polsce – a może nawet w Europie. W czasie II wojny światowej został niemal doszczętnie zniszczony. Mimo to Pałac Krasińskich, bo o nim mowa, podniesiono z ruin i zrekonstruowano, choć przez lata pozostawał zamknięty dla zwiedzających.

Od niedawna, po gruntownej przebudowie i modernizacji Pałac Rzeczypospolitej, bo tak brzmi obecnie nazwa tego zabytku, po raz pierwszy w swojej historii otworzył się dla zwiedzających. Wnętrza pałacu zachwycają. Jak wyglądała praca nad jego przebudową i modernizacją?

Pałac Krasińskich w Warszawie. Perła baroku podniesiona z ruin

Przez wiele dekad barokowy Pałac Krasińskich w Warszawie można było oglądać jedynie z zewnątrz – obiekt pozostawał zamknięty dla szerszej publiczności. Budynek przez lata pełnił funkcję magazynu mieszczącego zasoby Biblioteki Narodowej i mogli do niego wejść niemal wyłącznie pracownicy tej instytucji oraz badacze literatury.

Czytaj więcej

Architektura

Unikatowy domek na działce ROD w Warszawie. To projekt znanych architektów

Na terenie jednego z warszawskich ogródków działkowych stanął niezwykły domek letniskowy. Ten projekt to dzieło znanej i nagradzanej pracowni architektonicznej Noke Architects.

Lista skarbów polskiego piśmiennictwa, która znajduje się w Pałacu Rzeczypospolitej, jest długa. Wymieńmy chociażby takie średniowieczne manuskrypty jak Psałterz floriański, Kodeks supraski i Kazania świętokrzyskie, kroniki Jana Długosza, Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, a także dzieła kolejnych wieków: rękopisy Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida oraz pamiątki po Krzysztofie Kamilu Baczyńskim, Czesławie Miłoszu czy Zbigniewie Herbercie.

Foto: Bartek Barczyk

Nareszcie te i wiele innych przedmiotów można obejrzeć, a przy okazji podziwiać imponujące efekty przebudowy i modernizacji wnętrz pałacu, którego oficjalne otwarcie nastąpiło 21 maja 2024 roku.

Autorami rewitalizacji jednego z najcenniejszych zabytków Warszawy są architekci z pracowni architektonicznej Konior Studio we współpracy z biurem Pas Projekt. Konior Studio zaprojektowało też stałą wystawę we wnętrzach Pałacu Rzeczypospolitej.

Tomasz Konior, współautor projektu przebudowy i modernizacji Pałacu Rzeczpospolitej, w jednej z pałacowych sal.

Foto: Bartek Barczyk

„Pierwszy raz od XVII wieku mogliśmy pokazać wnętrza, w których umieściliśmy najważniejsze zabytki polskiej literatury i kultury, relikwie języka polskiego, pamiątki historii dawnej i współczesnej” – mówi dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. „W gablotach znajdują się skarby wielu narodów, kultur i języków, które pokojowo współistniały w granicach Rzeczypospolitej, ale także bezcenne obiekty średniowieczne i renesansowe kultury europejskiej, takie jak choćby mapa Ptolemeusza sprzed odkrycia Ameryki. Niektóre z nich należą zarówno do kultury polskiej, jak i światowej, tak jak rękopisy Fryderyka Chopina czy Henryka Mikołaja Góreckiego” – dodaje.

Foto: Bartek Barczyk

W trakcie renowacji zadbano o zachowanie i odpowiednią odbudowę takich elementów jak rzeźby, płaskorzeźby, sztukaterie i mozaiki, a także okna, posadzki i ściany. Remont przeszła też fasada pałacu, fragmenty dachu i schody zewnętrzne.

„Wyzwaniem i poważną ingerencją w cenną strukturę było właściwe wyeksponowanie w nowym miejscu oryginalnej Biblioteki Wilanowskiej – ocalałego z pożogi wojennej księgozbioru wraz z cennym wyposażeniem i oryginalnymi meblami” – tłumaczy Tomasz Konior, główny architekt w pracowni Konior Studio. „ W tym celu przebudowano fragment wschodniego skrzydła. Nowa konstrukcja zastąpiła istniejące fragmenty ścian i stropów. Powstała przestronna przestrzeń ekspozycji i jej zabezpieczenia. Dotychczas unikalny zbiór zajmował Salę Białą, zasłaniając jej wyjątkowy charakter. Dziś sala znów pełni reprezentacyjną funkcję. Wraz z Salą Kariatyd, spektakularną klatką schodową i Salą Rycerską na parterze stanowią unikalny przykład kunsztu dawnych mistrzów – wyjaśnia.

Foto: Bartek Barczyk

Zadbano też o bezpieczeństwo zasobów Biblioteki Narodowej dzięki specjalnym gablotom zapewniającym odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza. Nowym elementem ekspozycji jest też nowoczesny sprzęt multimedialny. Szczególnym miejscem w pałacu jest z kolei sala, w której znajduje się urna z prochami książek, które spłonęły w pożarze.

Foto: Bartek Barczyk

Cały budynek wyposażono w instalacje oszczędzające energię: oświetlenie, centralne ogrzewanie, wentylację i klimatyzację. W projekcie rewitalizacji Pałacu Rzeczypospolitej nie zapomniano też o potrzebach osób z niepełnosprawnościami. Pałac można zwiedzać bezpłatnie, sześć dni w tygodniu.