Yeomeni Gwardii – obrońcy brytyjskiego monarchy

Ubrana w stroje z epoki Tudorów straż przyboczna brytyjskich władców jest drugą po szwajcarskiej gwardii papieskiej najbardziej rozpoznawalną jednostką reprezentacyjną na świecie. Gwardzistów można było podziwiać 6 maja ub. roku przy okazji koronacji króla Karola III.

Publikacja: 09.05.2024 21:00

Yeomeni Gwardii podczas uroczystej inauguracji parlamentu

Yeomeni Gwardii podczas uroczystej inauguracji parlamentu

Foto: archiwum

Mogłoby się wydawać, że najbardziej znaną i nietypową jednostką na świecie jest dziś papieska gwardia szwajcarska. Nie jest to jednak do końca prawda. To niejedyny taki odział występujący w tradycyjnych strojach i z archaicznym z punktu widzenia współczesności uzbrojeniem. Jeśli przyjrzymy się uroczystościom z udziałem brytyjskiej rodziny królewskiej, szybko naszą uwagę przykują strażnicy ubrani w czerwono-złote mundury rodem z XV w. To Straż Przyboczna Jego Królewskiej Mości Yeomenów Gwardii (ang. King’s Body Guard of the Yeomen of the Guard), których nie należy mylić z Yeomen of Warders, którzy strzegą Tower of London, chociaż ich mundury są prawie identyczne.

Gwardię królewską można rozpoznać po: noszonym na lewym ramieniu krzyżowym pasku będącym pozostałością po używanych niegdyś muszkietach, a także mieczu, który nie jest wyjmowany, oraz specyficznej halabardzie.

Najstarsza jednostka wojskowa w armii brytyjskiej

Ubrani w swoje charakterystyczne stroje z czasów Tudorów Yeomeni Gwardii pełnią dziś rolę ceremonialną podczas wydarzeń związanych z dworem królewskim. Nie zawsze jednak tak było.

King’s Body Guard of the Yeomen of the Guard to najstarsza, nieprzerwanie funkcjonująca jednostka wojskowa w armii brytyjskiej, utworzona przez króla Henryka VII w 1485 r., zaraz po zakończeniu wojny dwóch róż (wojny domowej toczącej się w Anglii w latach 1455–1485 pomiędzy dwoma rodami: Lancasterów mających w herbie różę czerwoną oraz Yorków mających w herbie różę białą). Pierwszym dowódcą gwardzistów był John de Vere, 13. hrabia Oxford.

King’s Body Guard of the Yeomen of the Guard to najstarsza, nieprzerwanie funkcjonująca jednostka wojskowa w armii brytyjskiej, utworzona przez króla Henryka VII w 1485 r.

Początkowo była to typowa gwardia przyboczna chroniąca monarchę także w trakcie działań wojennych, uzbrojona m.in. w muszkiety. W źródłach na ten temat można znaleźć informacje o udziale Yeomenów Gwardii m.in. w bitwach: pod Stoke (1487 r.), Boulogne (1492 r.), Deptford Bridge (1497 r.), Guinegate (1513 r.), Boyne (1690 r.) i Dettingen (1743 r.). W późniejszym okresie ich rola stawała się coraz bardziej ceremonialna.

Dziś członkowie Gwardii biorą udział w corocznej Royal Maundy Service, uroczystej inauguracji parlamentu, nabożeństwie Trzech Króli w kaplicy królewskiej w pałacu św. Jakuba, we wszystkich inwestyturach i letnich przyjęciach ogrodowych w pałacu Buckingham, nadaniu tytułu Rycerzy Orderu Podwiązki w kaplicy św. Jerzego. Pełnią także służbę na zamku w Windsorze, biorą udział w inwestyturze księcia Walii, a nade wszystko służą podczas koronacji, ślubów, wystawienia na widok publiczny i pogrzebu monarchy. W czasie uroczystego otwarcia sesji parlamentu Yeomeni sprawdzają piwnice gmachu parlamentu na pamiątkę spisku prochowego Guya Fawkesa z 1605 r. W XVIII w. 40 Yeomenów pełniło służbę wartowniczą w dzień, a 20 w nocy. Było tak do 1813 r.

Skład i charakter Straży Przybocznej Jego Królewskiej Mości Yeomenów Gwardii

W Gwardii jest obecnie 73 żołnierzy. Wszyscy są byłymi oficerami lub podoficerami brytyjskich sił zbrojnych, rekrutowanymi spośród emerytowanych żołnierzy British Army, Royal Marines, Royal Air Force oraz Royal Navy. Warto jednak zauważyć, że początkowo marynarze nie mogli dostąpić tego przywileju. Powód był dość prosty: żołnierze pierwszych trzech formacji składają przysięgę na wierność Koronie. Natomiast osoby służące w Royal Navy składały przysięgę na wierność Admiralicji.

Dziś The King’s Regulations for the Army 1975 przewiduje, że: „A candidate for appointment must be: Of »Very Good« character in the Royal Navy and Royal Marines or »Exemplary« character in the Regular Army or Royal Air Force” (czyli, w wolnym tłumaczeniu: „Kandydat ubiegający się o mianowanie musi spełniać następujące warunki: posiadać charakter »bardzo dobry« w Royal Navy i Royal Marines lub »wzorowy« charakter w Regular Army lub Royal Air Force”). Warto dodać, że pierwszy członek sił powietrznych pojawił się w gwardii w 1934 r., a pierwszy przedstawiciel floty – dopiero w 2018 r.

Wszyscy Yeomeni w chwili mianowania muszą mieć ukończone 42 lata, ale też nie więcej niż 55 lat. Muszą posiadać co najmniej stopień sierżanta, jednak nie mogą być w służbie czynnej. Muszą również mieć za sobą 22 lata służby i uzyskać odznaczenie Long Service and Good Conduct Medal (LS&GCM). Po ukończeniu 70. roku życia nie są już powoływani do służby. Nowych członków do oddziału rekomenduje monarsze lord szambelan.

Wcześniej istniał także dodatkowy wymóg dotyczący wzrostu. Członek gwardii nie mógł być niższy niż 5 stóp i 10 cali (około 178 cm). Wymóg ten zniósł jednak król Edward VII w 1901 r.

Co ciekawe, gwardziści nie stacjonują na co dzień w pałacach królewskich. Mieszkają we własnych domach, co oznacza, że rozrzuceni są po całej Wielkiej Brytanii i do służby stawiają się jedynie na wezwanie, gdy zachodzi ku temu potrzeba.

Yeomeni noszą tradycyjne stroje pochodzące z okresu Tudorów

Yeomeni noszą tradycyjne stroje pochodzące z okresu Tudorów. Podstawę ubrania stanowi czerwona tunika w czarno-złote wzory. Czerwonego koloru są również pasek i pończochy, buty zaś – czarne z różą w kolorach białym, czerwonym i niebieskim. Yeomeni noszą także czarne kapelusze udekorowane kwiatowym wieńcem w kolorach monarchii. Na tunikach wyszyte są: korona Tudorów z czerwoną różą Lancasterów, koniczyna i oset. Wyhaftowane jest również motto „Bóg i moje prawo” (Dieu et mon droit) oraz inicjały panującego monarchy.

Podstawowe uzbrojenie gwardzistów to dziś miecz i partyzan

Podstawowe uzbrojenie gwardzistów to dziś miecz i partyzan (rodzaj halabardy). Miecz noszony jest na lewym biodrze w czarnej skórzanej pochwie i nigdy nie jest wyciągany, z wyjątkiem czyszczenia oraz gdy ma to na celu ochronę monarchy. Miecz ma pozłacaną rękojeść, półkoszyk z trzema poprzeczkami, królewską koronę, koronkową gałkę i białą rękojeść ze skóry rybiej, pozłacaną. Ostrze jest niebieskie i pozłacane, z królewskim monogramem i koroną.

Z kolei partyzan ma stalowy grot, niebieski i pozłacany, z królewskim herbem, królewskim monogramem i koroną, który osadzony jest w długim pozłacanym gnieździe, poniżej znajduje się zaś duża żółto-karmazynowa frędzla. Ostrze jest przymocowane do drewnianego drzewca o długości 6 stóp 2 cali (188 cm).

Waga tuniki, rajtuzów, kapelusza i kołnierza wynosi łącznie 16 funtów (7,2 kg); miecz waży 2 funty (1,5 kg), a partyzan – 7 funtów (3,15 kg). Całkowita waga wyposażenia gwardzisty podczas marszu wynosi zatem 25 funtów (11,8 kg).

Mogłoby się wydawać, że najbardziej znaną i nietypową jednostką na świecie jest dziś papieska gwardia szwajcarska. Nie jest to jednak do końca prawda. To niejedyny taki odział występujący w tradycyjnych strojach i z archaicznym z punktu widzenia współczesności uzbrojeniem. Jeśli przyjrzymy się uroczystościom z udziałem brytyjskiej rodziny królewskiej, szybko naszą uwagę przykują strażnicy ubrani w czerwono-złote mundury rodem z XV w. To Straż Przyboczna Jego Królewskiej Mości Yeomenów Gwardii (ang. King’s Body Guard of the Yeomen of the Guard), których nie należy mylić z Yeomen of Warders, którzy strzegą Tower of London, chociaż ich mundury są prawie identyczne.

Pozostało 90% artykułu
0 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia świata
Bizancjum, Konstantynopol, Stambuł – metropolia orientalna sercem i duchem
Historia świata
Początek dwubiegunowego świata. Doktryna Trumana. Część V
Historia świata
Niemieckie i austriackie akademie nauk. To one wpłynęły na kształt uczelni w Polsce
Historia świata
Jak kawaleria SS pacyfikowała powstanie w getcie warszawskim
Historia świata
Zamach, który uczynił Napoleona cesarzem
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?