Teraz 4 zł za tydzień dostępu!
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Aktualizacja: 03.05.2024 05:40 Publikacja: 28.04.2022 21:00
Obraz "Uchwalenie Konstytucji 3 Maja"
Foto: Kazimierz Wojniakowski, Public domain, via Wikimedia Commons
W związku z przypadającym dziś Świętem Narodowym 3 Maja przypominamy tekst, który ukazał się w „Rzeczpospolitej” w 2022 roku.
Katastrofa I rozbioru (1772) była szokiem dla ówczesnych, a pamięć o nim głównym argumentem reformatorów. Wydarzenie niespotykane w dziejach Europy: wielkie państwo oddało bez walki ogromne tereny sąsiadom. Stało się jasne, że było przeszacowane. Z jednej strony, pamiętano jego potęgę z XV i XVI w. Podziwiano wytrzymałość na agresję sąsiadów (XVII w. upłynął jako ok. 75 lat wojen i ok. 25 lat pokoju). Przetrwało ciężkie kryzysy, jak potop szwedzki (1655–1660) i wielka wojna północna (1700–1721). Ale z drugiej, wyszło z tych przejść bardzo osłabione, splądrowane i zniszczone, ogrom ludności zginął, zmarł w wyniku epidemii lub wyemigrował. Przetrąciło to system polityczny. Biedni byli coraz bardziej zdani na łaskę bogatych. Coraz liczniejsza gołota (szlachta nieposiadająca ziemi i chłopów ją uprawiających) była na utrzymaniu magnatów. W teorii najbiedniejszy szlachcic znaczył tyle co magnat („szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie”). W praktyce gołota podporządkowana swoim panom dbała, by byli z niej zadowoleni. Gardłująca na wszelakich obradach była fasadą, za którą politykę kreowali magnaci.
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Warszawska Starówka, Stare Miasto w Krakowie i kopalnia soli w Wieliczce figurują na liście największych skarbów światowej kultury. Tego cudu wprowadzenia naszych obiektów na światową listę UNESCO dokonał przed pół wiekiem profesor Krzysztof Pawłowski. Poprzedził go inny cud.
Muzeum Powstania Warszawskiego poinformowało o śmierci po ciężkiej chorobie Danuty "Niuśki" Krauze, weteranki Powstania Warszawskiego.
Zmarła Zofia Czekalska „Sosenka”, jedna z najpopularniejszych weteranek Powstania Warszawskiego. Wiadomość o jej śmierci przekazano na facebookowym profilu "Nie Zapomnij O Nas, Powstańcach Warszawskich". W lipcu „Sosenka” skończyłaby 101 lat.
Ostatni Jagiellon wziął pierwsze imię po ojcu, drugie na cześć miesiąca, w którym przyszedł na świat. Ale jego matka traktowała je jako symbol i zapowiedź, że przyszłość i rządy syna potoczą się jak w przypadku Oktawiana Augusta – pierwszego cesarza Rzymu.
Jerzy Borejsza skupił wokół nowego wydawnictwa masę kreatywnych osób. Ale Czytelnik dbał nie tylko o twórców kultury. W tragicznych powojennych warunkach spółdzielnia pomagała swoim pracownikom znaleźć zakwaterowanie, zapewniała wyżywienie.
Systemy do zarządzania zasobami ludzkimi nie tylko zwiększają efektywność pracy zespołów HR, ale także wspomagają rozwój pracowników poprzez planowanie szkoleń i wzmacnianie zaangażowania, co zapobiega nadmiernej rotacji.
Przemawiając z okazji obchodów 80 rocznicy bitwy pod Monte Cassino, premier Donald Tusk zapowiedział inwestycję 10 mld zł we wzmocnienie wschodniej granicy RP. - Rozpoczynamy wielki projekt budowy bezpiecznej granicy, w tym systemu fortyfikacji - powiedział szef rządu.
Rozpoczęło się przygotowanie do przenoszenia ciężkiej broni zgromadzonej przed Muzeum Wojska Polskiego na Cytadelę. Nie wiadomo jednak, kiedy muzeum wojska opuści gmach Muzeum Narodowego w Warszawie.
„Przechodniu, powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie” – głosi napis na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Instytut Pamięci Narodowej z pełnym oddaniem realizuje to wezwanie.
„Skąd wiedziałeś, że tak będzie?” – pytali koledzy plut. Stanisława Kućmierza. „To była siła wyższa” – mówił. Dopiero wtedy, po niemieckim nalocie, uwierzyli, że dziwny sen im wszystkim uratował życie.
Żołnierze walczyli pod Monte Cassino za państwo będące kontynuacją Rzeczypospolitej Polskiej odrodzonej w 1918 r. A nie za zniewoloną, totalitarną atrapę utrzymywaną na sowieckich bagnetach.
Zawodowy podróżnik opowiada o mieszance kultur, religii i wpływów w Stambule – metropolii sercem i duchem orientalnej, ale dumnej ze swojej bizantyjskiej przeszłości.
Warszawska Starówka, Stare Miasto w Krakowie i kopalnia soli w Wieliczce figurują na liście największych skarbów światowej kultury. Tego cudu wprowadzenia naszych obiektów na światową listę UNESCO dokonał przed pół wiekiem profesor Krzysztof Pawłowski. Poprzedził go inny cud.
Ebrahim Raisi był lojalnym wykonawcą woli ajatollaha Chameneiego, najwyższego przywódcy Iranu. To on rozdaje karty w opresyjnej republice islamskiej.
Branża turystyczna spiera się z transportową o głębokowodny terminal kontenerowy w Świnoujściu.
Kadencja Wołodymyra Zełenskiego jako prezydenta Ukrainy formalnie właśnie się zakończyła. Putin już zapowiedział, że o pokoju będzie ewentualnie rozmawiać tylko „z prawomocnymi władzami” Ukrainy. W sumie więc to walka na froncie, odwaga żołnierzy oraz zachodnia pomoc zadecydują, czy Zełenski będzie prawomocnym prezydentem.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy z 19 na 20 maja rosyjskie drony atakowały obwód lwowski.
Z początkiem tygodnia inwestorzy kontynuowali zakupy polskich akcji, co przełożyło się na zwyżki i nowe rekordy hossy na krajowym parkiecie.
Na 28 maja komisja śledcza ds. afery wizowej planowała przesłuchanie byłego prezesa Orlenu Daniela Obajtka. Szef komisji, poseł KO Michał Szczerba poinformował, że Obajtek do tej pory nie odebrał wezwania na przesłuchanie.
Sędzia Tomasz Szmydt może być cennym dla Łukaszenki recenzentem i narratorem sytuacji w Polsce, a jego oskarżenia mogą skutecznie destabilizować sytuację polityczną w kraju.
Wszystko wskazuje na to, że Tadej Pogacar, zrealizuje swój pierwszy z tegorocznych celów i wygra Giro d’Italia. Dzielnie pomaga mu w tym Rafał Majka. Wielkim zaskoczeniem w wyścigu jest postawa Stanisława Aniołkowskiego.
Polska powinna wypowiedzieć traktat ottawski i zaminować fragmenty swej wschodniej granicy, by uniemożliwić czołgom ewentualnego agresora przedarcie się - przekonywał były premier Mateusz Morawiecki.
W ubiegłym roku wartość inwestycji w kolejowej grupie była najwyższa od lat. W tym roku, ze względu na trudności finansowe, firma koncentruje się na poprawie efektywności i redukcji kosztów.
Polska waluta nie straciła wigoru po zeszłotygodniowym umocnieniu, lekko zyskując w odniesieniu do najważniejszych walut.
Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego chciałby ścigać izraelskiego premiera na równi z organizatorami wielkiego zamachu terrorystycznego na Izrael. To kontrowersyjne posunięcie nie przekona Izraelczyków do zakończenia wojny w Strefie Gazy.
Matura 2024 - dzień dziesiąty. Dziś maturzyści zdawali egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Publikujemy arkusze CKE z odpowiedziami ekspertów.
Stan premiera Słowacji Roberta Ficy jest stabilny i poprawia się - powiedzieli w poniedziałek lekarze ze szpitala, do którego szef rządu trafił po zamachu.
Spot Platformy Obywatelskiej jest – po pierwsze – nieprawdziwy, po drugie – społecznie szkodliwy, a po trzecie – niebezpieczny, bowiem nakręca i tak już rozgrzaną temperaturę politycznego sporu.
Jeżeli nie pojawi się jakiś skuteczny mechanizm powstrzymujący od zewnątrz nacisk imigracyjny, to wcześniej czy później zaowocuje to utworzeniem jakiejś strzeżonej przez monstrualnie rozbudowany Frontex „oblężonej twierdzy Europa”, desperacko próbującej zastrzec dla siebie dobrobyt, którego dla wszystkich chętnych na pewno nie wystarczy.
Klaudia Zwolińska zdobyła dwa medale mistrzostw Europy w kajakarstwie górskim. Liderka reprezentacji Polski wygrała rywalizację w K-1 i była druga w kayak cross sprincie. Ta pierwsza kategoria jest konkurencją olimpijską.
Regionalne i lokalne organizacje turystyczne, izby gospodarcze, harcerze, kajakarze i ratownicy górscy... - to do nich trafią pieniądze z tegorocznego budżetu, jaki na wspieranie inicjatyw turystycznych przeznaczył minister sportu i turystyki, 12,6 miliona złotych.
Projektem Izery ma pokierować specjalista od strategicznego zarządzania. Rząd wciąż nie zdecydował, czy budować fabrykę Izery. Chińczycy z Geely niecierpliwią się.
Władze Zachodniego Pomorza mają już dosyć problemów z Polregio. W grę wchodzi powołanie samorządowego przewoźnika – Kolei Zachodniopomorskich
Amerykańskie sankcje na armatorów i tankowce z rosyjską ropą unieruchomiły w portach niemal wszystkie jednostki. We Władywostoku i Nachodce nad Pacyfikiem rosyjskie tankowce cumują od miesięcy. Ich ładownie są puste.
– Muzyka była moją pierwszą miłością – wyznaje Kate Hudson, która po latach kariery aktorskiej wydaje swój pierwszy album. O czym śpiewa i skąd czerpała inspiracje do stworzenia utworów dostępnych na płycie „Glorious”?
Europejski Bank Inwestycyjny ogłosił, że wesprze Polski Program Satelitarny. Projekt ma być częścią tzw. żelaznej kopuły nad Polską i Europą.
Przedsiębiorca, który przeszedł z ryczałtu na skalę albo liniowy PIT, nie odliczy dopłaconej w rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas