Metamorfoza zabytku UNESCO w Wilnie: 500-letni obiekt całkowicie zmienił oblicze

Przed wiekami znajdowały się tu m.in. posiadłości biskupa, kaplica oraz szpital. Renowacja 500-letniego kompleksu na wileńskim Starym Mieście tchnęła w to miejsce nowe życie. Wnętrza po metamorfozie stały się minimalistyczne.

Publikacja: 14.07.2023 14:34

Projekt kompleksu o nazwie Bokšto Skveras to dzieło architektów z pracowni Studio Seilern Architects

Projekt kompleksu o nazwie Bokšto Skveras to dzieło architektów z pracowni Studio Seilern Architects z Londynu i litewskiej pracowni Archinova.

Foto: Norbert Tukaj

Podobnie jak całe wileńskie Stare Miasto, liczący 500 lat kompleks budynków przy ulicy Bokšto w Wilnie (dawniej ulica Bakszta) znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Po zakończeniu trwających prawie dwie dekady prac archeologicznych, których finałem była ostrożna, ale zaskakująca renowacja, ten zapomniany przez lata i zaniedbany zakątek wileńskiej starówki odzyskał świetność, ale w zupełnie nowej odsłonie.

Nowoczesne przestrzenie w 500-letnich budynkach na Starym Mieście w Wilnie 

Przy ulicy Bokšto znajduje się liczący sześć tysięcy metrów kwadratowych kompleks. W jego skład wchodzą barokowe i gotyckie budynki, dziedzińce i ogrody. Obszar ten ma bardzo bogatą historię, która liczący ponad pięć wieków.

Czytaj więcej

Willa z Polski z prestiżową nagrodą. Powalczy o tytuł najpiękniejszej w Europie

Wszyscy odwiedzający tego lata Wilno mogą przyjrzeć się efektom konserwacji i renowacji zabytkowego kompleksu. Autorami projektu kompleksu o nazwie Bokšto Skveras są architekci z pracowni Studio Seilern Architects z Londynu i litewska pracownia Archinova.

Przedsięwzięcie, wykonane na zlecenie firmy Baltisches Haus, jednego z największych deweloperów inwestujących w przestrzenie komercyjne na Litwie, pochłonęło 30 milionów euro.

Historia tej części Wilna, w której znajduje się kompleks Bokšto Skveras sięga XIII wieku.

Historia tej części Wilna, w której znajduje się kompleks Bokšto Skveras sięga XIII wieku.

Norbert Tukaj

Zadanie nie było łatwe – cały obszar znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Należało więc uniknąć błędu, o którym mowa w artykule 21 Memorandum Wiedeńskiego. Odnosi się on do tak zwanej architektury pseudohistorycznej, która zaburza historyczny charakter obiektu.

Wnętrza dawnej kaplicy zmieniły się w minimalistyczną przestrzeń eventową.

Wnętrza dawnej kaplicy zmieniły się w minimalistyczną przestrzeń eventową.

Norbert Tukaj

Zabytkowy kompleks tworzy sześć budynków. Dawną barokową kaplicę pod wezwaniem św. Elżbiety zaadaptowano na przestrzeń dla organizacji różnego rodzaju wydarzeń. W pozostałych budynkach znajduje się restauracja z klubem muzycznym, spa z 25-metrowym basenem oraz przestrzenie biurowe. Nie zabrakło też podziemnego parkingu.

Na dziedzińcu rośnie 300-letnia lipa, która stanowi jeden z symboli Bokšto Skveras.

Na dziedzińcu rośnie 300-letnia lipa, która stanowi jeden z symboli Bokšto Skveras.

Norbert Tukaj

Elewacje i wnętrza odświeżono z zachowaniem oryginalnych ceglanych ścian, drewnianych belek i fresków, które poddano konserwacji. Nowoczesne elementy zbudowano z takich dyskretnych materiałów jak szkło, aluminium i płyty terazzo. Zabieg ten miał na celu podkreślenie, a nie zdominowanie historycznego charakteru całego kompleksu.

Ozdobą dziedzińca Bokšto Skveras jest lustrzana wieża z polerowanej stali – skrywa klatkę schodową i

Ozdobą dziedzińca Bokšto Skveras jest lustrzana wieża z polerowanej stali – skrywa klatkę schodową i windę.

Norbert Tukaj

Oprócz minimalistycznych wnętrz restauracji, biur i spa jeszcze jednym nowoczesnym, choć dyskretnym akcentem projektu jest lustrzana „wieża” na wewnętrznym dziedzińcu, zawierająca klatkę schodową i windę prowadzącą do przestrzeni biurowych. Jej elewację tworzy wypolerowana japońska stal.

Powierzchnia „wieży” odbija wszystko, co dookoła: zabytkowe budynki i ogród z prawie 300-letnią lipą, którą zachowano (za jej ścięcie groziła grzywna w wysokości 300 tysięcy euro). Lustrzana stal pokrywa również dach restauracji.

Bokšto Skveras – zapomniany zakątek Wilna odkrywa tajemnice

Teren, na którym znajduje się kompleks Bokšto Skveras, to najstarsza część Wilna – jego historia sięga XIII wieku. Na przestrzeni XV i XVI wieku powstawały tu budynki, których właścicielami była między innymi ruska i litewska szlachta. W XVII wieku większość zabudowań kupił biskup smoleński Bogusław Gosiewski, który ufundował tu szpital dla ubogich (znany później jako wileński szpital „Sawicz”), prowadzony przez zakon szarytek.

Kompleks Bokšto Skveras położony jest w sercu wileńskiej starówki.

Kompleks Bokšto Skveras położony jest w sercu wileńskiej starówki.

Norbert Tukaj

Po pożarze, który w 1748 roku strawił dużą część miasta, zbudowano na tym terenie barokową kaplicę św. Elżbiety. Pod koniec XIX wieku kompleks przekazano we władanie miasta. Kiedy w czasach Związku Radzieckiego funkcjonowała tu klinika chorób skórnych i wenerycznych, zabytkowy kompleks zaczął niszczeć. Pod koniec XX wieku obiekt był już zupełnie opuszczony.

Norbert Tukaj

Na przełomie stuleci podjęto kompleksowe prace archeologiczne. Pod ziemią odkryto kilkusetletnie mury, a także przedmioty, z których najważniejsze przekazano Litewskiemu Muzeum Narodowemu. Część artefaktów można też oglądać w Bastei Muru Obronnego Wilna.

Podobnie jak całe wileńskie Stare Miasto, liczący 500 lat kompleks budynków przy ulicy Bokšto w Wilnie (dawniej ulica Bakszta) znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Po zakończeniu trwających prawie dwie dekady prac archeologicznych, których finałem była ostrożna, ale zaskakująca renowacja, ten zapomniany przez lata i zaniedbany zakątek wileńskiej starówki odzyskał świetność, ale w zupełnie nowej odsłonie.

Pozostało 90% artykułu
Architektura
Architekci z Gdańska i Krakowa wyróżnieni. Awans na listę najlepszych w Europie
Architektura
Apartamentowiec w Moskwie wśród najpiękniejszych domów na świecie. Jest z cegły
Architektura
Śląski kolos zostanie uratowany: metamorfoza zabytkowego szybu kopalni w Bytomiu
Architektura
Koniec słynnej willi na dachu bloku. Rusza rozbiórka najbrzydszego domu w Polsce
Architektura
Paryż szykuje architektoniczną perłę na igrzyska. Była zamknięta przez lata
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił